Szczególne uprawnienia pracowników i formy wsparcia dla pracodawców w związku z usuwaniem skutków powodzi

W związku z usuwaniem skutków powodzi, która miała miejsce na południu i zachodzie Polski we wrześniu 2024 r., pracownicy zyskali dodatkowe uprawnienia pracownicze, takie jak np. prawo do dodatkowych dni urlopu na żądanie czy 20 dni dodatkowego zwolnienia od pracy. Poszkodowani w wyniku powodzi pracodawcy mogą natomiast liczyć na wsparcie finansowe z budżetu państwa, np. w formie dofinansowania do wynagrodzeń, świadczenia interwencyjnego z ZUS czy dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

W przypadku wystąpienia w Polsce powodzi należy stosować przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Od 5 października 2024 r. obowiązuje nowelizacja tych przepisów. W zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych wskazana ustawa reguluje obowiązki pracodawcy wobec poszkodowanych w powodzi pracowników, ale również przewiduje mechanizmy wsparcia dla pracodawców, których zakłady pracy ucierpiały w wyniku zalania. 

1. Szczególne regulacje powodziowe z zakresu prawa pracy

1.1. Prawo do 20 dni zwolnienia od pracy 

Pracownikowi poszkodowanemu przez powódź przysługuje zwolnienie od pracy w wymiarze do 20 dni w celu usuwania skutków powodzi (art. 7a ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw). 

Z tego uprawnienia mogą skorzystać pracownicy, którzy ponieśli straty bezpośrednio w mieniu własnym lub pomagają osobie spokrewnionej lub niespokrewnionej z pracownikiem, ale pozostającej w faktycznym związku i wspólnie zamieszkującej oraz gospodarującej z nim, która poniosła straty we własnym mieniu. 

Wymiar takiego zwolnienia w przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin jest ustalany proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, przy czym niepełną godzinę zwolnienia należy zaokrąglić w górę do pełnej godziny.