Kara umowna za opóźnienie nie jest kosztem 
– ale czy na pewno?

Organy podatkowe od lat odrzucają możliwość rozliczania kar umownych w kosztach uzyskania przychodu. Z kolei sądy administracyjne jednolicie wskazują, że takie podejście nie ma uzasadnienia w przepisach. Jak ten spór wpływa na podatników?

Kary umowne pełnią istotną rolę we współczesnym obrocie gospodarczym. Przede wszystkim służą zabezpieczeniu interesów stron umowy i pozwalają dostosować strukturę odpowiedzialności kontraktowej do specyficznego charakteru danego stosunku gospodarczego. Umożliwiają również uniknięcie sporów sądowych o zapłatę odszkodowania z tytułu niewłaściwego wykonania umowy.

Kary umowne nie muszą być w rzeczywistości sankcją za działania celowe, choć kojarzą się właśnie z tego rodzaju sytuacjami. Zgodnie z zasadą swobody kontraktowej strony mogą tak ukształtować postanowienia umowne, że kara nie będzie związana z winą strony umowy. W konsekwencji zdarzają się sytuacje, w których podstawą do żądania zapłaty kary umownej są okoliczności wpisujące się w ogólne ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej lub takie, które nie są w ogóle zależne od woli strony.

Przykład