Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2023 r., sygn. II CSKP 1027/22

Uznanie postanowienia umownego za abuzywne ma charakter deklaratywny i nie wpływa na to, czy strony zawarłyby umowę bez klauzuli uznanej za abuzywną. Jeżeli umowa kredytu nie może wiązać bez bezskutecznego postanowienia, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy. Zasada skuteczności sprzeciwia się jednak temu, by powództwo o zwrot świadczenia podlegało trzyletniemu terminowi do jego wytoczenia, zaczynającemu bieg od dnia, w którym umowa wygasła, bez uwzględnienia tego, czy w tym dniu konsument wiedział lub powinien był, racjonalnie rzecz biorąc, wiedzieć o abuzywnym charakterze klauzuli, mającym uzasadniać jego roszczenie restytucyjne. Stosowanie pięcioletniego terminu przedawnienia roszczenia restytucyjnego rozpoczynającego bieg w chwili zawarcia umowy może czynić praktycznie niemożliwym lub nadmiernie utrudnionym korzystanie z praw przyznanych konsumentowi przez dyrektywę 93/13.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)

‎SSN Marta Romańska (sprawozdawca) ‎

SSN Roman Trzaskowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 27 kwietnia 2023 r. w Warszawie, ‎skargi kasacyjnej Bank spółki akcyjnej w W. ‎od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie ‎z 17 września 2020 r., II Ca 338/19, ‎w sprawie z powództwa I. C. i M. M. ‎przeciwko Bank spółce akcyjnej w W. ‎o zapłatę,

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Powodowie I. C. i M. M. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od Banku Spółki Akcyjnej w W. kwoty 74.799 zł, jako odpowiadającej świadczeniu, które spełnili nienależnie w wykonaniu dwóch nieważnych umów kredytowych.

Pozwany Bank Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie.

Sąd Rejonowy ustalił, że 30 stycznia 2006 r. powodowie zawarli z Bankiem1 S.A. w W. (obecnie Bank S.A. w W.) umowę kredytu denominowanego we frankach szwajcarskich (CHF) w kwocie 89.536 CHF na nabycie domu w budowie oraz dokończenie jego budowy. Kredyt udzielony został na okres do 30 sierpnia 2020 r. Wypłacie podlegała kwota w walucie polskiej odpowiadająca kwocie kredytu wyrażonej w CHF, przeliczonej po kursie kupna dla dewiz ogłoszonym w obowiązującej w banku tabeli kursowej w dniu realizacji zlecenia płatniczego. Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy, ustalanej w oparciu o stopę referencyjną 6M LIBOR oraz przy uwzględnieniu marży banku w wysokości 1,6 punktów procentowych. Powodowie zobowiązali się do spłaty kredytu z odsetkami w 175 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych w złotych polskich, z których pierwsza i ostatnia były wyrównujące. Terminy spłat oraz wysokość rat określał harmonogram spłaty, stanowiący integralną część umowy. Do spłaty dochodziło przez obciążenie konta osobistego powodów należną kwotą w terminach jej płatności. W sprawach nieuregulowanych w umowie w stosunku kredytowym miały zastosowanie m.in. postanowienia regulaminu kredytowania osób fizycznych w zakresie produktów hipotecznych, którego odbiór powodowie potwierdzili.