Wyrok SN z dnia 27 czerwca 2024 r., sygn. II CSKP 514/23

Powód może domagać się ustalenia nieważności umowy, nawet gdy przysługuje mu dalej idące roszczenie o świadczenie, jeżeli z danego stosunku prawnego wynikają inne skutki, których dochodzenie w drodze roszczenia o zapłatę nie jest możliwe lub aktualne. Wyeliminowanie niedozwolonego postanowienia umowy, którego usunięcie zmienia charakter umowy, skutkuje jej nieważnością, chyba że konsument wyraźnie zgodzi się na pozostanie związanym umową z pozostałymi postanowieniami.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Tomasz Szanciło (przewodniczący, sprawozdawca)
‎

SSN Marcin Łochowski
‎

SSN Krzysztof Wesołowski

I. oddala skargę kasacyjną;

II. zasądza od Bank spółki akcyjnej w W. na rzecz B.L. i E.L. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego - wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego po upływie tygodnia od dnia doręczenia pozwanemu odpisu wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 8 grudnia 2020 r. Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił, że umowa kredytu hipotecznego z 10 grudnia 2007 r., zawarta między B. L. i E. L. a Bank S.A. w W. jest nieważna, oddalając powództwo w pozostałym zakresie i znosząc między stronami koszty procesu.

Sąd ten ustalił, że 7 listopada 2007 r. E. L. i B. L. zwrócili się do banku o udzielenie kredytu, wskazując we wniosku kredytowym, że wnoszą o udzielenie kredytu w kwocie 350 000 zł, zaś walutą waloryzacji będzie CHF. Zawarcie umowy zostało poprzedzone negocjowaniem warunków umowy, powodowie uzyskali obniżenie prowizji z tytułu udzielenia kredytu. W dniu 10 grudnia 2007 r. strony zawarły umowę kredytu na kwotę 409 000 zł w walucie waloryzacji kredytu, co na dzień 3 grudnia 2007 r. stanowiło kwotę 191 192,96 CHF. Kredyt był przeznaczony na dokończenie budowy domu jednorodzinnego oraz pokrycie kosztów okołokredytowych. Kwota 409 000 zł została wypłacona powodom w czterech transzach i została ostatecznie określona po przeliczeniu jej po kursie opublikowanym przez bank w dniu wypłaty ostatniej transzy kredytu, jako 192 642,84 CHF. Zgodnie z § 10 ust. 5 umowy raty kapitałowo-odsetkowe i raty odsetkowe miały być spłacane w złotych po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej pozwanego banku obowiązującego na dzień spłaty z godz. 14:50. W umowie zostało zawarte oświadczenie, że powodowie zostali poinformowani „o jednoczesnym ponoszeniu ryzyka zmiany stopy procentowej polegającego na tym, że w wyniku niekorzystnej zmiany stopy procentowej może ulec zwiększeniu comiesięczna rata spłaty kredytu oraz wartość całego zaciągniętego zobowiązania”. Ponadto powodowie oświadczyli, że pracownik banku poinformował ich również o kosztach obsługi kredytu w wypadku niekorzystnej zmiany kursu walutowego oraz zmiany stopy procentowej, tj. o możliwości wzrostu raty kapitałowo-odsetkowej”.