Wyrok SN z dnia 7 czerwca 2019 r., sygn. I CSK 440/18

Działanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych stanowi wyjątek od obowiązującej przy nabyciu pochodnym zasady, że nikt nie może przenieść więcej praw niż sam posiada. Funkcją rękojmi jest więc zapobieganie negatywnym dla nabywców w dobrej wierze skutkom czynności prawnych zdziałanych z nieuprawnionym zbywcą figurującym jako właściciel w księdze wieczystej wbrew rzeczywistemu stanowi rzeczy. W braku tej regulacji, umowa zawarta z osobą ujawnioną w księdze wieczystej jako uprawniony, której w rzeczywistości nie służy prawo do nieruchomości, byłaby bezskuteczna. Rękojmia dobrej wiary ksiąg wieczystych, zarówno na gruncie art. 5 u.k.w.h. działa zatem w chwili dokonania czynności z uprawnionym według księgi wieczystej, obezwładniając zarzut nieskuteczności nabycia prawa od osoby rzeczywiście nieuprawnionej, chociaż ujawnionej w księdze wieczystej. W praktyce oznacza to, że działaniem rękojmi można tłumaczyć swój tytuł prawny do nieruchomości w nieodległej perspektywie od czynności dokonanej z osobą ujawnioną w księdze wieczystej, lecz w rzeczywistości nieuprawnioną do dokonania czynności mającej za przedmiot nieruchomość, dla której prowadzona jest księga. Z powołaniem się na rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych nie można wykreować tytułu prawnego do nieruchomości, który wygasł na skutek różnych doniosłych prawnie zdarzeń mających miejsce po dacie dokonania czynności chronionej rękojmią, a przed zgłoszeniem powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)

SSN Marta Romańska (sprawozdawca)

SSN Katarzyna Tyczka-Rote

w sprawie z powództwa P. B., R. B. i Skarbu Państwa - Starosty P. przeciwko E. J. o uzgodnienie treści księgi wieczystej, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 czerwca 2019 r., skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 27 września 2017 r., sygn. akt XXVII Ca (...),