Wyrok SN z dnia 25 lutego 2022 r., sygn. II CSKP 87/22

Wyrok ustalający nieważność umowy może pozwolić na uniknięcie potrzeby wytoczenia powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, ewentualnie zaś przyczynić się do uproszczenia tego postępowania, jeżeli jego wszczęcie okaże się konieczne. W postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym sąd jest bowiem związany wydanym na podstawie art. 189 k.p.c. wyrokiem ustalającym nieistnienie stosunku prawnego ze względu na nieważność umowy, która stała się podstawą wpisu w księdze wieczystej.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący) ‎

SSN Paweł Grzegorczyk (sprawozdawca) ‎

SSN Roman Trzaskowski

w sprawie z powództwa E. G. ‎przeciwko R. C. ‎o ustalenie nieważności umowy, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 lutego 2022 r., ‎skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Ś. ‎z dnia 14 lutego 2019 r., sygn. akt II Ca (…),

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 25 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Ś. oddalił powództwo E. G. przeciwko R. C. o stwierdzenie nieważności umowy i obciążył powódkę kosztami procesu.

Sąd ustalił, że w dniu 30 maja 2006 r. strony zawarły notarialną umowę pożyczki z przewłaszczeniem nieruchomości powódki na zabezpieczenie. Pozwany udzielił powódce pożyczki w kwocie 60 000 zł z terminem spłaty do dnia 30 listopada 2006 r. z oprocentowaniem wynoszącym 1,5% w stosunku miesięcznym plus podatek VAT według stawki 22%. W § 1 pkt 7 umowy strony ustaliły, że ‎z tytułu użytkowania na cele mieszkalne budynku określonego w § 2 umowy, stanowiącego przedmiot przewłaszczenia, powódka zobowiązuje się płacić pozwanemu kwotę 4900 zł brutto za każdy miesiąc korzystania. W § 4 umowy uzgodniono z kolei, że w celu zabezpieczenia terminowego zwrotu pożyczki z odsetkami oraz opłat z tytułu korzystania z budynku mieszkalnego powódka przenosi na pozwanego własność zabudowanej działki gruntu położonej w Ś., przy ul. L., a pozwany wyraża na to zgodę i zobowiązuje się przenieść powrotnie własność tej nieruchomości na powódkę w terminie do 7 dni roboczych od dnia zwrotu pożyczki wraz z odsetkami oraz uiszczenia opłat z tytułu korzystania z budynku mieszkalnego, o ile nastąpi to w terminie spłaty pożyczki ustalonym w § 1 umowy i uregulowane zostaną zobowiązania z tytułu odsetek oraz opłat za użytkowanie budynku mieszkalnego. Nieruchomość stanowiąca przedmiot zabezpieczenia w chwili zawarcia umowy pożyczki była obciążona hipoteką kaucyjną w kwocie 600 000 zł na rzecz C. S.A. w P..