Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 15 lutego 2011 r., sygn. III CZP 90/10

Sąd Najwyższy w składzie: Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Antoni Górski SSN Jacek Gudowski SSN Wojciech Katner SSN Marta Romańska

w sprawie z powództwa Małgorzaty Z. i Marii K. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prezydenta Miasta K. i Spółdzielni Mieszkaniowej "Z. K." w K. o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 15 lutego 2011 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Piotra Wiśniewskiego, zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 12 marca 2010 r., sygn. akt III CSK159/09,

"Czy rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni nabywcę użytkowania wieczystego w przypadkach wadliwego wpisu w księdze wieczystej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego jako właściciela nieruchomości?"

podjął uchwałę:

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni nabywcę użytkowania wieczystego także w razie wadliwego wpisu w księdze wieczystej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego jako właściciela nieruchomości.

Uzasadnienie

Sąd Najwyższy, przedstawiając do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego zagadnienie prawne, stwierdził, że w piśmiennictwie i orzecznictwie pojawiły się zasadnicze kontrowersje co do tego, czy rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych (art. 5, 6 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm. - dalej: "u.k.w.i.h.") może chronić nabywcę prawa użytkowania wieczystego na podstawie czynności prawnej w razie istnienia wadliwego wpisu w księdze wieczystej jako właściciela nieruchomości gruntowej Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego. Wadliwość taka może nastąpić wówczas, gdy podstawę ujawnienia jako właściciela Skarbu Państwa (jednostek samorządowych) stanowiło wadliwe zaświadczenie o przejęciu gruntu na cele reformy rolnej lub wadliwa decyzja nacjonalizacyjna, a następnie doszło do stwierdzenia nieważności tej decyzji z mocą wsteczną. Użytkowanie wieczyste mogło i może nadal obciążać jedynie państwowe nieruchomości gruntowe, a po nowelizacji art. 232 k.c. (Dz. U. z 1990 r. Nr 55, poz. 321) - także nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego.