Wyrok SN z dnia 6 czerwca 2019 r., sygn. II CSK 224/18

1. Jak stanowi art. 5 u.k.w.h., w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych). Istotą tej instytucji jest wyłączenie zasady, że nikt nie może przenieść więcej praw niż posiada (nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet), i uznanie za skuteczne nabycia prawa nieistniejącego albo istniejącego, ale nieprzysługującego rozporządzającemu. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych wywołuje dwojakiego rodzaju skutki prawne. Może działać w kierunku pozytywnym, co oznacza skuteczne nabycie prawa własności nieruchomości lub ograniczonego prawa rzeczowego, które objęto czynnością prawną zawartą z osobą nieuprawnioną do dokonania takiego rozporządzenia, lub w kierunku negatywnym, co dotyczy nabycia nieruchomości (prawa) w stanie wolnym od obciążeń lub ograniczeń, które nie zostały ujawnione w księdze wieczystej - takie obciążenia i ograniczenia wygasają.

2. Do księgi wieczystej, która podlegała migracji do postaci elektronicznej, zastosowanie znajdują zasady ogólne wynikające z ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Taka bowiem treść podlega ogólnemu udostępnieniu i jest możliwa do wglądu za pomocą systemu elektronicznego.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Małgorzata Manowska (przewodniczący)

SSN Tomasz Szanciło (sprawozdawca)

SSN Kamil Zaradkiewicz

w sprawie z powództwa T. [...] sp. z o.o. w S. przeciwko [...] C. [...] w S., Gminie Miasto S., [...] Związek [...] w W. i Skarbowi Państwa - [...] Zarządowi [...] w S. o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 czerwca 2019 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w S. z dnia 31 października 2017 r., sygn. akt II Ca [...],