Wyrok SN z dnia 23 czerwca 2010 r., sygn. II PK 6/10

Jeżeli Sąd przewiduje zastosowanie art. 45 § 2 k.p., to przedmiotem sprawy stają się również ustalenia i oceny dotyczące niemożliwości lub niecelowości uwzględnienia żądania przywrócenia do pracy. W pierwszej kolejności stanowisko w tym względzie powinny zająć same strony. Powód właśnie dlatego, że to rozwiązanie wyklucza przywrócenie do pracy, a pracodawca dlatego, że to on - a nie Sąd - powinien wpierw wyjaśnić i wykazać dlaczego uwzględnienie żądania przywrócenia do pracy jest niemożliwe lub niecelowe. Uzasadnia to stwierdzenie, że o możliwości zastosowania art. 45 § 2 k.p. sąd każdorazowo powinien uprzedzić strony, nawet jeżeli ustawa tego wyraźnie nie przewiduje (to również nie zakazuje).

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)

SSN Józef Iwulski

SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Edmunda K.

przeciwko Publicznemu Liceum Ogólnokształcącemu Nr 1 w O.

o przywrócenie do pracy,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 czerwca 2010 r.,

skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 24 września 2009 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O., po stwierdzeniu braku podstaw do rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (KN), wyrokiem z 10 kwietnia 2009 r. przywrócił powoda Edmunda K. do pracy w pozwanym Publicznym Liceum Ogólnokształcącym Nr 1 w O. Ustalił, że powód został zatrudniony w pozwanym Liceum w 1989 r. i uczył zasadniczo historii zgodnie z posiadanym wykształceniem. W 1996 r. uzyskał mianowanie. W maju 2005 r. pozwany wypowiedział mu stosunek pracy wskazując na zmianę planu nauczania. Prawomocnym wyrokiem z 29 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w O. przywrócił powoda do pracy, przyjmując, że nie doszło do zmian o jakich mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 KN. Po sporze o wynagrodzenie za gotowość do pracy strony 29 października 2007 r. zawarły ugodę przed Sądem Rejonowym w O., w której pozwany zobowiązał się do zatrudnienia powoda zgodnie z wyrokiem w sprawie i na okres nieprzekraczający trzech miesięcy pracodawca mógł zobowiązać powoda do wykonywania zastępstw za innych nauczycieli. W 2008 r. powód wystąpił z pozwem o nakazanie zatrudnienia go na stanowisku nauczyciela historii zgodnie z ugodą. Powództwo to zostało oddalone. Pismem z 5 czerwca 2008 r. pozwany ponownie rozwiązał z powodem stosunek pracy na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 KN. Jako przyczynę wskazano zmiany organizacyjne, polegające na zmianie planu nauczania w roku szkolnym 2008/2009, uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powoda w pełnym wymiarze godzin na stanowisku nauczyciela. W tej sprawie Sąd Rejonowy ustalił, że liczba oddziałów klasowych w latach 2004 -2009 w Liceum nie uległa zmianie. Po analizie arkusza organizacyjnego i faktycznego przydziału godzin lekcyjnych na rok szkolny 2008/2009, a ponadto po ocenie sytuacji dotyczącej zatrudnienia innych nauczycieli Sąd Rejonowy stwierdził, że nie spełniła się żadna z przesłanek wymienionych w art. 20 ust. 1 pkt 2 KN. Nie doszło do zmniejszenia liczby oddziałów (nie zmieniła się liczba oddziałów w latach 2004-2009), ani liczba godzin historii, wiedzy o społeczeństwie oraz podstaw przedsiębiorczości. Nie było zmiany planów nauczania. Potwierdzał to również wyrok w poprzedniej sprawie przywracającej powoda do pracy. W porównaniu do roku 2005/2006 również w roku szkolnym 2008/2009 liczba godzin lekcyjnych wskazanych przedmiotów nie zmieniła się. Natomiast wadliwa była „polityka kadrowa”, jako że zatrudniono kolejnego nauczyciela historii i wiedzy o społeczeństwie, nie rozważając możliwości powrotu powoda do pracy. Ponadto nieprawidłowy i całkowicie dowolny był także wybór powoda do zwolnienia, gdyż inny nauczyciel był młodszy wiekiem i stażem oraz stopniem awansu zawodowego. Powód nie może ponosić dalszych negatywnych konsekwencji pierwotnego, niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy w 2005 r. Powód jest nauczycielem mianowanym i jego zatrudnienie może ulec zmianie w przypadkach określonych w ustawie (art. 20 i art. 23 KN). Uzasadniało to przywrócenie powoda do pracy i zasądzenie wynagrodzenia na czas pozostawania bez pracy stosownie do art. 57 k.p. (uchwała Sądu Najwyższego z 25 października 1995 r., I PZP 30/95, OSNP 1996 nr 10, poz. 139).