Wyrok SN z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. I NSNc 143/21

Wysokość kary umownej jest rażąco wygórowana, jeżeli prowadzi do nieuzasadnionego wzbogacenia wierzyciela. Powyższe wymaga weryfikacji czy doszło do nieusprawiedliwionej okolicznościami sprawy dysproporcji między wysokością zastrzeżonej kary umownej, a ochroną interesu wierzyciela.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Mirosław Sadowski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Tomasz Demendecki

‎Jolanta Małgorzata Jarząbek (ławnik Sądu Najwyższego)

w sprawie z powództwa R. [...] sp. z o.o. S.K.A. w W. przeciwko J. D. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 11 stycznia 2022 r. skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w B. z 23 marca 2016 r., sygn. I Nc […]

1. uchyla w całości zaskarżony nakaz zapłaty i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w X. do ponownego rozpoznania;

2. znosi wzajemnie koszty procesu w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.

Uzasadnienie

Pozwem z 1 lutego 2016 r. R. [...] Spółka z o.o. S.K.A. z siedzibą w W. (dalej: powódka) wniosła do Sądu Rejonowego w B. o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że J.D. (dalej: pozwany) ma zapłacić kwotę 11.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie pozwu powódka podniosła, że 11 lipca 2013 r. zawarła „umowę opcji nabycia akcji”, na mocy której pozwany zbył na jej rzecz wszystkie przysługujące mu nieodpłatnie od Skarbu Państwa przyszłe akcje zwykłe spółki K. […] S.A. z siedzibą w K. wraz ze związanymi z akcjami prawami. Strony postanowiły, że przeniesienie własności akcji może nastąpić po upływie ustawowego terminu. W związku z zawarciem umowy powódka wypłaciła J. D. kwotę 900,00 zł tytułem „Ceny Akcji” (zapłata pełnej przyszłej ceny nabycia akcji).

Powódka twierdziła, że pozwany nie wywiązał się z postanowień umowy, albowiem nie figuruje on w ewidencji osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji K. […] S.A. i w związku z tym dochodziła zapłaty kwoty 11.000,00 zł z tytułu kary umownej zastrzeżonej w art. 6 ust. 3 umowy. Zabezpieczeniem umowy był weksel in blanco złożony przez pozwanego, który powódka wypełniła zgodnie z porozumieniem wekslowym na kwotę 27.000,00 zł, odpowiadającą zastrzeżonej karze umownej (trzydziestokrotności wypłaconej pozwanemu kwoty 900,00 zł). Według powódki, pozwany z tytułu „kar umownych” winny był jej zapłacić kwotę 27.000,00 zł, to jednak dochodziła ona kwoty 11.000,00 zł, zachowując sobie prawo do dochodzenia w przyszłości pozostałej części.