Rozwiązanie stosunku pracy powoduje zwykle pytanie, czy było ono zasadne i dokonane w sposób zgodny z prawem. Prowadzi to do sporów, które często znajdują swój finał w Sądzie Najwyższym. Znając jego orzecznictwo, możemy uniknąć wielu kontrowersji związanych z wypowiedzeniem umowy o pracę.
Jakie informacje powinny zostać zamieszczone przez pracodawcę w świadectwie pracy pracownika? Czy wśród nich powinna się znaleźć informacja o przyczynie rozwiązania umowy o pracę?
Przepisy dotyczące okresów wypowiedzenia umowy o pracę powinny być ściśle przestrzegane. Skrócenie tych okresów może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych prawem.
Pracownik, który orzeczeniem sądu został przywrócony do pracy, powinien pracodawcy zgłosić gotowość do podjęcia pracy w terminie określonym przepisami Kodeksu pracy.
Sądowa kontrola wypowiedzenia umowy o pracę na czas nie określony opiera się m.in. na kryterium zasadności i zgodności z prawem dokonania tej czynności prawnej przez pracodawcę.
W razie wniesienia przez pracownika do sądu pracy odwołania od złożonego mu wypowiedzenia umowy o pracę, sąd dokonuje oceny tego wypowiedzenia pod kątem zachowania warunków formalnych oraz zasadności wypowiedzenia. Pracodawca powinien wskazać w wypowiedzeniu przyczynę uzasadniającą jego decyzję, przy czym wskazanie tej przyczyny musi być zgodne z prawdą i konkretne.
Pewne kategorie pracowników podlegają szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Jedną z takich kategorii stanowią pracownicy w wieku przedemerytalnym.
W określonych sytuacjach wypowiedzenie zmieniające może przekształcić się w wypowiedzenie definitywne. Ponadto wypowiedzenie zmieniające może być dokonane również w sytuacji, gdy pracownik utracił możliwość wykonywania danego zawodu lub czynności.
W drodze wypowiedzenia można pracownikowi zmienić warunki pracy i wynagrodzenie. Ten rodzaj wypowiedzenia nazywany jest powszechnie wypowiedzeniem zmieniającym.
Ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę dotyczy również pracowników nieobecnych w pracy z usprawiedliwionych powodów, np.: urlop wypoczynkowy, zwolnienie lekarskie itp. W przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy ochrona ta ulega poważnemu ograniczeniu.
Szczególna ochrona stosunku pracy dotyczy m.in. pracowników nieobecnych w pracy z powodu choroby. Jednak sam fakt niezdolności do pracy wskutek choroby nie zawsze oznacza, że pracownik podlega takiej ochronie.
Oprócz działaczy związkowych szczególną ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę są objęte także osoby w wieku przedemerytalnym. Nie jest to jednak ochrona bezwzględna.
