Postanowienie NSA z dnia 3 czerwca 2024 r., sygn. I OPP 6/24
Dopuszczalne jest odmówienie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, jeżeli cel wywłaszczenia, mimo ogólnego określenia w decyzji wywłaszczeniowej, został zrealizowany na podstawie dostępnych dokumentów, nawet jeśli szczegółowe decyzje lokalizacyjne z okresu wywłaszczenia nie są dostępne.
Odszkodowanie za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne przechodzi z mocy prawa na własność odpowiedniego podmiotu publicznego z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna, a właściciel może zrzec się prawa do odszkodowania w formie prawnie wiążącego oświadczenia.
W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na cele realizacji narodowych planów gospodarczych, szczegółowy cel wywłaszczenia może być uściślony na podstawie dokumentów powstałych po dacie wywłaszczenia, jeżeli dokumentacja z okresu wywłaszczenia jest niekompletna. Organy administracyjne mają obowiązek dokładnie wyjaśnić stan faktyczny sprawy i udokumentować swoje ustalenia w aktach sprawy, co może obejmować
Nieruchomość może zostać zwrócona byłym właścicielom, jeśli nie została wykorzystana zgodnie z celem wywłaszczenia. Wzrost wartości nieruchomości związany z nakładami nie służącymi realizacji celu wywłaszczenia nie jest uwzględniany przy ustalaniu odszkodowania.
W wyniku prywatyzacji likwidacyjnej przedsiębiorstwa komunalnego nie dochodzi do sukcesji uniwersalnej po stronie nowo powstałej spółki; prawo do uwłaszczenia mają wyłącznie podmioty, którym przysługiwało prawo zarządu do gruntu na dzień 5 grudnia 1990 r.
Dokumenty urzędowe oraz zeznania świadków muszą w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości potwierdzać prawo własności do nieruchomości pozostawionych poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej, aby można było przyznać prawo do rekompensaty. Brak takich dowodów uzasadnia odmowę przyznania rekompensaty.
Prawo zarządu nieruchomością przez państwową jednostkę organizacyjną musi być ustanowione w formie przewidzianej prawem, a dowód zarządu w postaci wpisu do księgi wieczystej nie wystarcza do uznania istnienia tego prawa w sensie prawnym.
Interes prawny w postępowaniu administracyjnym musi wynikać z konkretnej normy prawa materialnego i bezpośrednio dotyczyć sytuacji danego podmiotu; prawa obligacyjne nie mogą stanowić źródła interesu prawnego strony w takim postępowaniu.
Podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania. Uchybienie temu terminowi stanowi przeszkodę dla wznowienia postępowania i zmusza organ do wydania postanowienia o odmowie wznowienia postępowania