Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 11 kwietnia 2018 r., sygn. II SA/Go 1066/17

Inspekcja pracy

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Pauter Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Dziedzic (spr.) Sędzia WSA Grażyna Staniszewska Protokolant referent stażysta Katarzyna Grycuk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi N S.A. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie nakazu wykonania określonych obowiązków oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [...] Okręgowy Inspektor Pracy utrzymał w mocy decyzję nr [...] z nakazu Inspektora Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...], nakazującą "N" S.A. opracować, wydać, wdrożyć i udostępnić pracownikom do stałego korzystania szczegółowe i aktualne instrukcje (procedury) dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z ostrzeniem (szlifowaniem) obicia piłowego bębna głównego zgrzeblarki [...], model [...], nr [...], rok budowy 1997, wchodzącej w skład linii [...] (tj. prac zakwalifikowanych w zakładzie do prac szczególnie niebezpiecznych i prac mających być wykonywane przez co najmniej dwie osoby) i określającą termin wykonania nakazu na 10 październik 2017 r.

Decyzja ta zapadła w następującym stanie sprawy:

Postępowanie administracyjne i kontrolne inspektora pracy u pracodawcy "N" S. A. przeprowadzono w następstwie śmiertelnego wypadku przy pracy, do jakiego w dniu [...] maja 2017 r. doszło na terenie zakładu podczas ostrzenia obicia bębna głównego zgrzeblarki [...] wchodzącej w skład linii [...]. W wyniku wypadku pracownik doznał rozległego urazu wielonarządowego - zmiażdżenia głowy, szyi i klatki piersiowej - na skutek czego poniósł śmierć na miejscu.

Z wyjaśnień uzyskanych od pracowników zakładu wynikało, iż dotychczas w zakładzie proces ostrzenia obicia bębna głównego zgrzeblarki [...] powinien być wykonywany w sposób następujący: na początku brygadzista - nastawiacz maszyn lub mechanik - nastawiacz maszyn powinien otworzyć osłony boczne i poluzować napinacze, a następnie zdjąć paski napędowe celem rozłączenia napędów - tak, aby w trakcie ostrzenia obracał się tylko bęben główny. Należy również otworzyć dolne osłony pod bębnem głównym zgrzeblarki - czynność ta musi być wykonana przez dwie osoby, ze względu na rozmiar i wagę osłon oraz rozmieszczenie nypli mocujących. Następnie należy wezwać automatyka w celu zmiany kierunku obrotów bębna, gdyż przy normalnym kierunku obrotów bębna ostrzenie obicia jest niemożliwe ze względu na ułożenie zębów obicia piłowego. Zmiany kierunków obrotów bębna głównego może dokonać tylko i wyłącznie automatyk bądź specjalista - automatyk. Po zmianie kierunku obrotów musi nastąpić sprawdzenie poprawności tej zmiany. Sprawdzenia tego powinien dokonać operator, który włącza maszynę. Sprawdzenie powinno się odbyć w obecności osoby, która będzie dokonywać ostrzenia obicia oraz w obecności automatyka, który dokonał przełączenia obrotów. Po uzyskaniu pewności, że obroty zostały właściwie zmienione i napędy zostały prawidłowo rozłączone, operator powinien zatrzymać maszynę. Brygadzista - nastawiacz maszyn może wtedy przystąpić do ostrzenia. W czasie całego procesu ostrzenia przy pulpicie maszyny powinien być obecny operator. Po przygotowaniu się do pracy (założenie nakolanników, zdjęcie luźnych elementów odzieży, rękawiczek, oraz pozostawienie zbędnych przedmiotów i wyposażenia) ostrzący wchodzi pod maszynę, bezpośrednio pod bęben główny. W przypadku zgrzeblarki [...] istnieją trzy drogi dojścia pod bęben główny - jedno wejście od strony pulpitu - od strony układacza, pod podestem, po uprzednim odsunięciu osłony, druga droga od strony drogi transportowej - od strony układacza, pod podestem (również po uprzednim odsunięciu osłony), i trzecia możliwość, za zasilarką, poprzez podniesienie jednej z kratek podestu. Po przyjęciu odpowiedniej pozycji ostrzący daje sygnał operatorowi, aby ten załączył obroty bębna głównego zgrzeblarki. Ostrzenie odbywa się tak, że pracownik klęczy bezpośrednio pod bębnem trzymając oburącz za uchwyty specjalne urządzenie z kamieniem i przystawia je bezpośrednio do obicia piłowego nawiniętego na wał i z delikatnym dociskiem przesuwa je kolejno po całej szerokości obicia. Według uzyskanych wyjaśnień, ostrzenie całego obicia w ww. sposób nie trwa długo - kilka, kilkanaście minut. W trakcie ostrzenia bęben główny obraca się praktycznie z normalną prędkością roboczą - jest to prędkość rzędu 750 - 1000 metrów na minutę. Po zakończeniu ostrzenia na ustne polecenie ostrzącego operator maszyny powinien ją zatrzymać. Ostrzenie obicia w wyżej opisany sposób wymaga od osoby wykonującej tą pracę przebywania wewnątrz maszyny (w zamkniętej i ograniczonej przestrzeni), operowania rękami (jedynie za pośrednictwem niewielkiego narzędzia) bezpośrednio w strefie niebezpiecznej, tj. w strefie pracy obracającego się z dużą prędkością bębna głównego owiniętego szczelnie ostrym drutem piłowym, przy zdjętych osłonach, co naraża tą osobę na bardzo prawdopodobną możliwość zranienia lub pochwycenia przez wirujący znacznych rozmiarów bęben główny.