Wyrok SN z dnia 21 września 2001 r. sygn. I PKN 631/00

Oświadczenie dyrektora szkoły o przeniesieniu w stan nieczynny wywołuje skutek z chwilą dotarcia do nauczyciela (art. 61 KC) i najwcześniej od tej chwili rozpoczyna bieg sześciomiesięczny termin przewidziany w art. 20 ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 ze zm.).

Przewodniczący SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Zbigniew Myszka

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 21 września 2001 r. sprawy z po­wództwa Zenona C. przeciwko Zespołowi Szkół Zawodowych [...] w L. o uznanie za bezskuteczne przeniesienia w stan nieczynny, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie z dnia 30 marca 2000 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Lublinie wyrokiem z 22 października 1999 r. oddalił powództwo Zenona C. przeciwko pozwanemu Zespołowi Szkół Zawodowych [...] w L. o uznanie za bezskuteczne przeniesienia go w stan nieczynny.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód był zatrudniony w Zasadniczej Szkole Zawo­dowej [...] w L. od 3 września 1979 r. na stanowisku nauczyciela wychowania oby­watelskiego. Nauczycielem mianowanym stał się 30 września 1982 r. W okresie pracy w Zasadniczej Szkole Zawodowej [...] powód - mając tytuł magistra historii - nauczał oprócz historii również wiedzy o społeczeństwie, przysposobienia obronnego oraz ekonomiki przedsiębiorstw. W 1977 r. ukończył kurs przysposobienia obronne­go, w 1987 r. odbył kurs doskonalenia zawodowego w Studium Przedmiotowo-Metodycznym Historii z elementami wiedzy o społeczeństwie, zaś w 1998 r. uzyskał II stopień specjalizacji zawodowej w zakresie nauczania wiedzy o społeczeństwie. Decyzją Kuratorium Oświaty i Wychowania w L. powód został zawieszony w pełnieniu obowiązków nauczyciela od 20 czerwca 1991 r., a 17 września 1991 r. postanowie­niem Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli przy Kuratorze Oświaty i Wychowania w L. wszczęto przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne, w wyniku którego orze­czeniem z 30 grudnia 1991 r. został uznany winnym tego, że wystawił absolwentom świadectwa niezgodne z dokumentacją szkolną oraz że jako wychowawca klasy sa­mowolnie wpisał oceny końcowe z dziennika do arkuszy ocen bezpodstawnie je zmieniając u 28 uczniów. Powodowi wymierzono karę wydalenia z zawodu nauczy­cielskiego, a jego stosunek pracy wygasł z mocy prawa z dniem 20 stycznia 1992 r. Czyny zarzucane powodowi w postępowaniu dyscyplinarnym były równocześnie przedmiotem postępowania karnego, zakończonego postanowieniem Prokuratury Rejonowej w L. z 30 sierpnia 1997 r. o umorzeniu dochodzenia przeciwko powodowi jako podejrzanemu wobec niepopełnienia przez niego zarzucanego mu czynu. Z uwagi na umorzenie postępowania karnego Minister Edukacji Narodowej wniósł rewizję nadzwyczajną od prawomocnego orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej dla Nau­czycieli przy Kuratorze Oświaty i Wychowania w L. z 30 grudnia 1991 r., w następstwie czego Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna dla Nauczycieli przy Ministrze Edu­kacji Narodowej orzeczeniem z 24 lutego 1998 r. uchyliła zaskarżone orzeczenie i umorzyła postępowanie dyscyplinarne wobec powoda. Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że poczynając od 1991 r. w Zasadniczej Szkole Zawodowej [...] miały miejsce kil­kakrotnie zmiany organizacyjne. Z dniem 1 września 1991 r. nastąpiło połączenie Zasadniczej Szkoły Zawodowej [...] oraz Zespołu Szkół Zawodowych Przedsiębiorstwa Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa „E.”, w wyniku czego powstał Zespół Szkół Zawodowych [...] w L. O ile przed połączeniem liczba oddziałów łącznie w obu szkołach wynosiła 40, o tyle po połączeniu zmniejszyła się do 32. Zmniejszenie ilości oddziałów oraz zmniejszenie w klasach drugich liczby godzin hi­storii z 2 do 1 godziny tygodniowo spowodowało zmniejszenie liczby godzin dydak­tycznych z historii i wiedzy o społeczeństwie w roku szkolnym 1991/1992 z 52 do 32 tygodniowo. Prowadzenie zajęć z tych przedmiotów przydzielono Władysławowi P., mającemu tytuł magistra historii o specjalności nauczycielskiej oraz Grażynie R., która również ukończyła studia magisterskie na wydziale historii. Z uwagi na zawie­szenie w czynnościach nauczyciela od 20 czerwca 1991 r. powód nie został uwzględniony w przydziałach zajęć dydaktycznych na rok szkolny 1991/1992. Kolej­ne zmiany organizacyjne Zespołu Szkół Zawodowych [...] nastąpiły od 1 września 1993 r. w związku z likwidacją Średniego Studium Zawodowego oraz od 1 września 1995 r. w związku z likwidacją Zasadniczej Szkoły Zawodowej [...] wchodzącej w skład Zespołu Szkół Zawodowych [...]. W związku z orzeczeniem Odwoławczej Ko­misji Dyscyplinarnej z 24 lutego 1998 r. powód w marcu 1998 r. zgłosił gotowość do pracy, jednak do pracy go nie dopuszczono, a dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych [...] decyzją z 12 marca 1998 r. przeniósł go na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nau­czyciela w stan nieczynny na okres od 25 lutego 1998 r. do 25 sierpnia 1998 r. Decyzję swoją dyrektor uzasadnił tym, że od 1992 r. nastąpiły w pozwanej Szkole zmiany organizacyjne mające wpływ na stan zatrudnienia nauczycieli, a w roku szkolnym 1997/1998 wszystkie stanowiska nauczycielskie wynikające z potrzeb Szkoły zostały już obsadzone. W roku szkolnym 1997/1998 liczba oddziałów w Zespole Szkół Za­wodowych [...] wynosiła 32 i na tym poziomie z niewielkimi zmianami utrzymywała się od września 1991 r. Od tego czasu mniej więcej na tym samym poziomie - 31 godzin tygodniowo - utrzymywała się również ilość lekcji historii i wiedzy o społeczeństwie. Zajęcia dydaktyczne z tych przedmiotów prowadziła nadal Grażyna R. (w liczbie 18 godzin tygodniowo i dodatkowo 1 godziny wychowawczej) oraz Władysław P. (w licz­bie 13 godzin tygodniowo i dodatkowo 8 godzin przysposobienia obronnego). Liczba godzin ponadwymiarowych w przypadku Grażyny R. wynosiła 0,6, a w przypadku Władysława P. 3,4. Nie było możliwe stworzenie z tych 4 godzin ponadwymiarowych pełnego etatu dla powoda. Ponadto zajęcia z przysposobienia obronnego w wymia­rze 8 godzin tygodniowo prowadził Stanisław G. zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a zajęcia z ekonomiki przedsiębiorstw przydzielone zostały Stefanowi S., który miał ukończone studium nauczycielskie. Oddalając powództwo Sąd Rejonowy miał na uwadze treść przepisów art. 20 ust. 1 oraz art. 10 ust. 2a Karty Nauczyciela. Ten ostatni przepis stanowi, że stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się przez mia­nowanie również w wypadku ponownego zatrudnienia nauczyciela mianowanego pod warunkiem, że spełnia on określone ustawą wymagania, a przerwa w pracy w szkole nie przekraczała 5 lat. W przypadku powoda przerwa ta wynosiła 6 lat, nie mógł on zatem uzyskać ponownego mianowania. W pozwanej Szkole doszło do zmian organizacyjnych uniemożliwiających zatrudnienie powoda w pełnym wymiarze zajęć. Następstwem tych zmian była redukcja jednego etatu nauczycielskiego z za­kresu historii i wiedzy o społeczeństwie, a więc etatu zajmowanego w roku szkolnym 1990/1991 między innymi przez powoda. Zdaniem Sądu Rejonowego nie zostały naruszone kryteria doboru powoda do przeniesienia w stan nieczynny.