Wyrok SN z dnia 3 lutego 2014 r., sygn. I PK 169/13

W razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć (art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela), dyrektor szkoły nie ma obowiązku zasięgnięcia informacji co do możliwości uzupełniającego zatrudnienia nauczyciela mianowanego (w innej szkole), złożenia mu propozycji ograniczenia zatrudnienia ani nawet udzielenia nauczycielowi informacji o możliwości ograniczenia zatrudnienia. Dyrektor szkoły powinien (ma obowiązek) natomiast poinformować (pouczyć) nauczyciela o możliwości złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski (przewodniczący)

SSN Katarzyna Gonera (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z powództwa R. I. przeciwko Szkole Podstawowej [...] o przywrócenie poprzednich warunków pracy i płacy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 lutego 2014 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T. z dnia 19 marca 2013 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w T. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w T.-Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 3 grudnia 2012 r., oddalił powództwo R.I. przeciwko Szkole Podstawowej [...]o przywrócenie poprzednich warunków pracy i płacy.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka była zatrudniona u strony pozwanej od 1września 1999 r. na podstawie umowy o pracę. W dniu 26 lipca 2001 r. uzyskała stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Była zatrudniona jako nauczyciel historii i bibliotekarz. Zgodnie z arkuszem organizacyjnym szkoły na rok szkolny 2011/2012, zaopiniowanym przez Radę Pedagogiczną, w pozwanej szkole było 8 oddziałów. Osiem godzin historii oraz kółko historyczne przydzielono dyrektorowi B.Ś., zaś piętnaście godzin zajęć bibliotekarza E.F. Przy nazwisku powódki podano, że przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia. Pensum dyrektora wzrosło z dotychczasowych sześciu do dziewięciu godzin. Z tej przyczyny dla powódki zabrakło pełnego etatu. Pismo informujące ją o tym fakcie wysłano na adres zamieszkania powódki 24 maja 2011 r. Było dwukrotnie awizowane, a następnie zostało zwrócone adresatowi 4 czerwca 2011 r. Zgodnie z arkuszem organizacyjnym szkoły na rok szkolny 2012/2013, w pozwanej szkole było już tylko 7 oddziałów. W arkuszu tym przewidziano 6 godzin historii i społeczeństwa oraz 1 godzinę kółka historycznego, które przydzielono dyrektorowi szkoły B.Ś., prowadzącemu ponadto 2 godziny zajęć komputerowych. Powódce przypadło 15 godzin zajęć w bibliotece. Spośród pracujących w szkole 19 nauczycieli, 5 miało pełny etat, 12 zaś etat niepełny. Faktyczne zwiększenie pensum dyrektorowi szkoły od 2011 r. oraz ustalenie 15 godzin w bibliotece szkolnej spowodowało, że dla powódki zabrakło godzin dydaktycznych. Od kwietnia 2011 r. do kwietnia 2012 r. powódka korzystała z urlopu dla poratowania zdrowia, a do końca czerwca 2012 r. ze zwolnienia lekarskiego. W marcu 2012 r. podczas spotkania z Burmistrzem Gminy Ż. powódka oznajmiła, że chce mieć w następnym roku szkolnym cały etat. Burmistrz poinformował ją, że o obsadzie kadrowej w szkołach decydują dyrektorzy, a on ich tylko z tego rozlicza. Podczas spotkania z kierownikiem Zespołu Obsługi Szkół i Przedszkoli w Ż., do którego doszło z inicjatywy powódki, powódka oznajmiła, że gdyby na terenie gminy była możliwość uzupełnienia etatu w innych szkołach, to chętnie z takiej możliwości skorzysta. W dniu 20 kwietnia 2012 r. dyrektor pozwanej szkoły przekazał Związkowi Nauczycielstwa Polskiego Zarządowi Oddziału w Ż. informację o tym, że zamierza ograniczyć powódce zatrudnienie do 15/30 etatu od 1września 2012 r. Propozycja ta została negatywnie zaopiniowana przez ZNP z uwagi na wyjątkowo złożoną sytuację życiową powódki. W skierowanym do powódki piśmie z 7 maja 2012 r. pracodawca poinformował ją, że na podstawie art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela, w związku ze zmianami organizacyjnymi polegającymi na zmniejszeniu liczby oddziałów oraz ograniczeniu godzin w bibliotece szkolnej z uwagi na zmniejszenie liczby uczniów, uniemożliwiające dalsze zatrudnianie powódki w pełnym wymiarze czasu pracy, oraz brak możliwości uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w innej szkole, proponuje jej od 1 września 2012 r. ograniczenie obowiązkowego wymiaru zajęć z 26/26 na 15/30 przy proporcjonalnym obniżeniu wynagrodzenia. Pismo to zawierało informację, że w razie odmowy przyjęcia proponowanych warunków, umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu 31 sierpnia 2012 r., tj. po upływie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, biegnącego od 1 czerwca 2012 r., oraz pouczenie o prawie odwołania się od dokonanego wypowiedzenia do sądu pracy w terminie 7 dni od doręczenia pisma. Pismo to wysłano na adres zameldowania powódki. Było dwukrotnie awizowane, zostało zwrócone do nadawcy. Awiza znalazł w skrzynce na listy syn powódki J.I., o czym poinformował matkę. Pracodawca ponownie przesłał powódce pismo w sprawie obniżenia jej obowiązkowego wymiaru godzin, datowane na 24 maja 2012 r., na adres jej faktycznego pobytu, informując jednocześnie, że podobne pismo zostało wysłane na adres jej zameldowania 7 maja 2012 r. Powyższe pismo zostało odebrane przez powódkę 4 czerwca 2012 r. W piśmie z 26 czerwca 2012 r. powódka poinformowała pozwaną szkołę, że przyjmuje proponowany jej zmieniony wymiar czasu pracy i płacy, jednak od decyzji tej zamierza odwołać się do sądu. Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli chciał uzupełnić powódce etat w Gimnazjum w Ż., jednak ostatecznie nie złożył takiej propozycji, gdyż powódka przesłała do szkoły kolejne zwolnienie lekarskie o niezdolności do pracy od września 2012 r. Miesięczne wynagrodzenie powódki wynosiło 3.594 zł brutto.