Wyrok NSA z dnia 18 lipca 2023 r., sygn. III OSK 2498/21

Oświata

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Tamara Dziełakowska Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Masternak - Kubiak sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Protokolant asystent sędziego Adam Płusa po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Edukacji Narodowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 listopada 2019 r. sygn. akt II SA/Wa 1484/19 w sprawie ze skargi Gminy Miączyn na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 2019 r. nr DWST-WOOS.4021.21.2019.DC w przedmiocie negatywnej opinii dotyczącej likwidacji szkoły 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Ministra Edukacji i Nauki na rzecz Gminy Miączyn kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 15 listopada 2019 r. sygn. akt II SA/Wa 1484/19 wydanym w sprawie ze skargi Gminy Miączyn na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z 19 kwietnia 2019 r. nr. DWST-WOOS.4021.21.2019.DC w przedmiocie negatywnej opinii dotyczącej likwidacji szkoły, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w zw. z art. 135 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325) zwanej dalej "p.p.s.a." uchylił zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w mocy postanowienie Lubelskiego Kuratora Oświaty z 7 marca 2019 r. nr 56/2019 (pkt 1) oraz zasądził od Ministra Edukacji Narodowej na rzecz Gminy Miączyn kwotę 200 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 2).

Sąd pierwszej instancji wskazał, że ingerencja kuratora oświaty, będącego organem administracji rządowej, w decyzje organu gminy musi być analizowana z uwzględnieniem samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Granice tego nadzoru określa ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 996 ze zm.), ale także reguły nadzoru sprawowanego nad działalnością jednostek samorządowych określone w Konstytucji i w ustawie o samorządzie gminnym. Sąd wskazał, iż także przewidziana w art. 89 Prawa oświatowego opinia dotycząca likwidacji szkoły mieści się w ramach nadzoru sprawowanego przez administrację rządową nad działalnością gminy. W konsekwencji odmawiając wydania pozytywnej opinii organ nadzoru pedagogicznego jest obowiązany wskazać organowi samorządowemu konkretne przepisy, z którymi decyzja o likwidacji szkoły byłaby sprzeczna. Zdaniem Sądu z akt sprawy wynika, iż skarżąca wypełniła wymagania określone w art. 89 ust. 1 Prawa oświatowego, zapewniając możliwość kontytuowania nauki na poziomie szkoły podstawowej uczniom oraz dzieciom w wieku przedszkolnym, w tym bezpłatny transport. W rozpatrywanej sprawie negatywna opinia organów rządowych została oparta na argumentacji pozaprawnej, celowościowej, nie posiadając dostatecznego uzasadnienia prawnego. Sąd wskazał, że w postanowieniach organów obu instancji nie powołano żadnych naruszeń prawa materialnego uzasadniających negatywną opinię, zaś uzasadnienia ich postanowień sprowadzają się do opisów faktów i prognoz.