Wyrok NSA z dnia 7 listopada 2023 r., sygn. III OSK 2772/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mirosław Wincenciak Sędziowie sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Łukasz Mazur po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Edukacji Narodowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2020 r. sygn. akt II SA/Wa 2339/19 w sprawie ze skargi Burmistrza D. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie negatywnej opinii w zakresie przekształcenia szkoły oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 31 stycznia 2020 r. sygn. akt II SA/Wa 2339/19 po rozpoznaniu skargi Burmistrza D. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2019 r. nr DWST-WOOS.4021.79.2019.JK w przedmiocie negatywnej opinii w zakresie przekształcenia Szkoły Podstawowej w B. poprzez likwidację Szkoły [...] w K., uchylił zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w mocy postanowienie Łódzkiego Kuratora Oświaty z dnia 23 maja 2019 r. nr 75/2019 oraz zasądził zwrot kosztów postępowania.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd pierwszej instancji wskazał, że negatywna opinia Kuratora w sprawie przekształcenia oparta została na argumentacji pozaprawnej, celowościowej i słusznościowej, której źródłem są opinie lokalnej społeczności, a nadto ogólnie rozumiana polityka oświatowa państwa. Brak jest natomiast wyczerpującego uzasadnienia prawnego zaskarżonej opinii oraz wskazania, jakie konkretnie przepisy prawa stoją na przeszkodzie zaakceptowania zamierzonego przekształcenia Szkoły.

Zaakcentowano, że przepis art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148 z późn. zm.) nakłada na organ prowadzący szkołę w razie powzięcia zamiaru jej likwidacji (przekształcenia) jedynie obowiązek zapewnienia uczniom szkoły likwidowanej (przekształcanej) możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej. W tym przepisie chodzi zatem jedynie o gwarancję możliwości kontynuowania nauki, a nie o gwarancję porównywalnych lub lepszych warunków kontynuowania nauki. Zdaniem Sądu nie sposób podzielić stanowiska, że decydujące znaczenie w sprawie ma mieć "przewaga" mniejszej liczebności klas uformowanych w Szkole [...], jak również związana z tym zwiększona atencja nauczycieli wobec uczniów. Nie można bowiem nie dostrzec, że klasy utworzone w przekształconej Szkole nie będą znacznie liczniejsze niż klasy dotychczas łączone, a co najważniejsze, te pierwsze będą wpisywały się w zasadę, że nauka odbywa się w ramach jednego oddziału, a jedynie wyjątkowo – z uwagi "szczególnie trudne warunki demograficzne lub geograficzne" – dopuszcza się organizację nauczania w klasach łączonych (art. 96 ust. 4 ustawy – Prawo oświatowe). Nie mają przy tym znaczenia przedstawione przez Ministra wywody natury naukowej, związane z "atrakcyjnością" czy też ogólnie ujmując – tezy przeczące umniejszaniu tej formuły nauczania, gdyż zawsze będą one podnoszone jako uzasadnienie do wyjątku obowiązującego w polskim systemie edukacji, którego dopuszczalność ograniczona jest wyłącznie względami ściśle określonymi ustawowo (demograficznymi i geograficznymi). W stanie faktycznym niniejszej sprawy nie ma zresztą mowy o szczególnie trudnych warunkach natury geograficznej, skoro Szkoła usytuowana jest w bliskiej odległości od miejscowości w której znajduje się szkoła filialna.