Wyrok NSA z dnia 25 października 2016 r., sygn. II OSK 107/15

Udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym na prawach strony nie może służyć partykularnym celom samej organizacji społecznej, lecz musi odpowiadać wymaganiom racjonalnie pojmowanej kontroli społecznej nad postępowaniem administracyjnym w sprawach indywidualnych i działaniem w nim organów administracyjnych.

Teza od Redakcji

Dnia 25 października 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Robert Sawuła Sędziowie sędzia NSA Anna Łuczaj /spr./ sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka Protokolant asystent sędziego Rafał Jankowski po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia "[...]" w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 września 2014 r. sygn. akt II SA/Kr 601/14 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia "[...]" w K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w sprawie oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9 września 2014 r., sygn. akt II SA/Kr 601/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę Stowarzyszenia "[...]" w K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2014 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w sprawie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podał, że postanowieniem z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] Prezydent Miasta [...] odmówił dopuszczenia Stowarzyszenia "[...]" w K. do udziału w charakterze podmiotu na prawach strony w postępowaniu w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla zamierzenia inwestycyjnego p.n.: nadbudowa istniejącego budynku mieszkalnego jednorodzinnego wraz z budową w dobudowie 2 budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej z garażem podziemnym na działkach nr [...], [...], obr. [...] przy ul. [...] w K. Organ stwierdził, że w związku z art. 31 § 1 k.p.a. brak jest podstaw do przyjęcia, iż ze względu na cele statutowe stowarzyszenia uzasadnione jest jego dopuszczenie do udziału w postępowaniu w sprawie ustalenia warunków zabudowy. Cele te - określone jako "realizacja prawa do wypowiadania się w sprawach publicznych, działanie na rzecz zapewnienia zrównoważonego rozwoju dzielnicy [...] Z., w tym w szczególności W. i całego K., działanie na rzecz ochrony i poszanowania praw właścicieli nieruchomości położonych na terenie dzielnicy [...] Z., w tym w szczególności W. oraz praw mieszkańców na tym terenie, działanie na rzecz wspierania szeroko rozumianej społecznej edukacji ekologicznej, zapewnienie możności ochrony przed niekorzystnym dla mieszkańców planowaniem przestrzennym, propagowanie idei dbania i poprawy jakości przestrzeni publicznej, warunków życia, środowiska i krajobrazu, działania na rzecz utrzymania i rozwoju walorów ładu architektonicznego i przestrzennego, działanie na rzecz rozwoju świadomości społecznej związanej z oddziaływaniem nowych inwestycji budowlanych na otoczenie, działanie na rzecz kształtowania polityki przestrzennej dzielnicy [...] Z., w tym w szczególności W. i całego K., wspieranie inicjatyw dotyczących ochrony dziedzictwa przyrodniczego, działanie nakierowane na integrację mieszkańców poprzez tworzenie wspólnot lokalnych oraz wspieranie inicjatyw społecznych" - sformułowane są w sposób ogólny, zaś organizacje społeczne chcące uczestniczyć w postępowaniu na prawach strony winny wykazać istnienie związku pomiędzy swoimi celami statutowymi a przedmiotem postępowania administracyjnego. Jakkolwiek przedmiotowe zamierzenie inwestycyjne planowane jest na obszarze działania stowarzyszenia, to jednak cel statutowy, na który powołuje się stowarzyszenie: ochrona przed niekorzystnym planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym czy działania na rzecz zapewnienia zrównoważonego rozwoju dzielnicy [...] Z. - trudno dopasować do przedmiotu niniejszego postępowania, które dotyczy ustalenia warunków zabudowy dla budynków mieszkalnych o charakterze jednorodzinnym, a taka właśnie zabudowa przeważa na terenie Dzielnicy [...]. W związku z tym, o ile przy dużych inwestycjach, o charakterze produkcyjnym lub usługowym znacznych rozmiarów, względnie o charakterze mieszkaniowym wielorodzinnym można przyjmować, że mogą one wpływać na istniejący ład architektoniczny, o tyle w przypadku planowanej inwestycji, tj. budowy budynków jednorodzinnych, twierdzenie takie nie znajduje uzasadnienia. Dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu nie można także uzasadniać brakiem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na terenie planowanej inwestycji, ponieważ nie jest to jedna z przesłanek przewidzianych w art. 31 § 1 pkt 2 k.p.a. Nadto w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że żadna organizacja społeczna nie może żądać, w trybie art. 31 § 1 pkt 2 k.p.a., dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu administracyjnym celem prowadzenia kontroli tych postępowań.