Wyrok NSA z dnia 11 maja 2006 r., sygn. I OSK 37/06

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Antosiewicz, Sędziowie NSA Zbigniew Rausz (spr.), Joanna Runge - Lissowska, Protokolant Joanna Szcześniak, po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 czerwca 2005 r. sygn. akt II SA/Wa 303/05 w sprawie ze skargi T. W. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku 1. oddala skargę kasacyjną, 2. przyznaje adw. P. I. od Skarbu Państwa kwotę 219, 60 zł. (dwieście dziewiętnaście zł. sześćdziesiąt gr.), w której zawarta jest stawka podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 7 czerwca 2005 r. sygn. akt II SA/Wa 303/05 oddalił skargę T. W. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podniósł, że Prezes ZUS decyzją z [...] w oparciu o art. 83 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.), odmówił T. W. przyznania w drodze wyjątku renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Organ podał, że świadczenie w drodze wyjątku może być przyznane ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania. Prezes ZUS zaznaczył, że tylko łączne spełnienie tych warunków pozwala na przyznanie świadczenia w drodze wyjątku. T. W. na przestrzeni 55 lat życia posiada ponad 19-letni staż ubezpieczeniowy, który w ocenie organu, jest zbyt krótki, by mógł uzasadniać pozytywne załatwienie wniosku. Ponadto Prezes ZUS wskazał na liczne, dłuższe przerwy w zatrudnieniu w latach 1968-1970, 1970-1972 i 1975-1983, kiedy nie były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne. Od daty ustania prawa do zasiłku dla bezrobotnych, czyli od 15.01.1999 r. do daty powstania całkowitej niezdolności do pracy w dniu 31.01.2003 r., tj. przez 4 lata i 17 dni nie udowodniono żadnego okresu zatrudnienia popartego opłaceniem składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. W tym czasie skarżący był zdolny do pracy i nie istniały, zdaniem organu, żadne szczególne okoliczności uniemożliwiające nabycie uprawnień do świadczenia ustawowego. Ocenie podlegała także sytuacja materialna, która jednak nie jest jedynym kryterium przesądzającym o możliwości przyznania tego rodzaju świadczenia.