Praca w wysokich temperaturach - zalecenia PIP dla pracodawców

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, w sytuacji gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, wówczas pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy. Ze względu na trwający sezon letni i związane z nim upały pracodawcy powinni pamiętać o dodatkowych obowiązkach związanych z wykonywaniem pracy w wysokich temperaturach.

BHP w firmie. Obowiązki pracodawców >>>

Kodeks Pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami >>>

Jaka temperatura w pomieszczeniach pracy?

W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (do metod pracy wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania), nie niższą jednak niż 14°C, chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają (np. praca w chłodniach). W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna oraz w pomieszczeniach biurowych, temperatura nie może być niższa niż 18°C.

Należy także pamiętać, że pomimo tego, iż w przepisach nie określono górnej granicy temperatury, w jakiej może być wykonywana praca, pracodawca nie jest zwolniony z jakichkolwiek obowiązków w tym zakresie. W pomieszczeniach, w których temperatura jest wysoka, pracodawca powinien umieścić urządzenie do chłodzenia powietrza (np. dmuchawę, wiatrak, klimatyzator) oraz zapewnić ochronę przed nadmiernym nasłonecznieniem (np. poprzez zamontowanie zasłon, wertykali lub rolet w oknach).

Krótszy czas pracy podczas upałów

Pracodawca może zadecydować o skróceniu czasu pracy podczas trwających upałów. Skrócenie czasu pracy pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia może polegać również na ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na obniżeniu tych norm.

Praca w wysokich temperaturach na zewnątrz

Stanowiska pracy znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności z warunkami atmosferycznymi, w tym przed: opadami, zbyt niską lub zbyt wysoką temperaturą, silnym wiatrem i spadającymi przedmiotami.

Przepisy prawa pracy nie określają maksymalnej temperatury powietrza na zewnątrz, w której mogą pracować pracownicy. Pracodawca dokonując oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą na zewnątrz powinien uwzględnić narażenie pracownika na promieniowanie słoneczne i zapewnić odpowiednie środki profilaktyczne np. ochronę głowy, odzież ochronną przez którą przenika mniej promieni słonecznych oraz krem z filtrem zabezpieczający przed promieniowaniem UV.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie:

• posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, w formie jednego dania gorącego,
• napoje, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy.

Pracodawcy zobowiązani są również zapewnić pracownikom dostęp do bieżącej wody dla celów higienicznych. Przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających zapewnienia odpowiedniej higieny procesów technologicznych, pracodawca zobowiązany jest zapewnić do celów higienicznych co najmniej 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika.

Szczególna ochrona kobiet w ciąży i młodocianych

Szczególną ochroną podczas upałów objęci są pracownicy młodociani oraz kobiety w ciąży oraz w trakcie karmienia.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, w sytuacji, gdy temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza 65 proc. pracownicy młodociani nie mogą wykonywać swoich obowiązków w takich warunkach. 

Kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka. Do tych prac zaliczamy m.in.:

• prace wykonywane w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej.
• prace wykonywane w mikroklimacie gorącym w warunkach, w których wskaźnik PMV jest większy od 1,0 (PMV jest wskaźnikiem, który przewiduje średnią ocenę dużej grupy osób określających swoje wrażenia cieplne w siedmiostopniowej skali ocen od –3 (zimno) do +3 (gorąco).

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy