Opieka nad chorym członkiem rodziny a urlop wypoczynkowy

Przepisy nie regulują w sposób bezpośredni sytuacji, w której pracownik dostaje zwolnienie lekarskie na opiekę nad chorym członkiem rodziny i jednocześnie chciałby korzystać z urlopu wypoczynkowego. Przyjmując, że uzyskanie zwolnienia lekarskiego na opiekę w trakcie urlopu wypoczynkowego nie przerywa takiego urlopu można uznać, że w gestii pracodawcy pozostaje decyzja w sprawie udzielenia urlopu wypoczynkowego w trakcie zwolnienia. Udzielenie urlopu wypoczynkowego w sytuacji, gdy pracownik posiada tytuł usprawiedliwiający nieobecność w pracy może zostać jednak zakwestionowane przez inspektora pracy.

Obowiązkiem każdego pracownika wynikającym z definicji stosunku pracy jest wykonywanie pracy dobrowolnie podporządkowanej pod kierownictwem pracodawcy. Jednak przepisy przewidują wyjątki od obowiązku świadczenia pracy - co może mieć związek przykładowo z absencją chorobową pracownika, kiedy to otrzyma on orzeczenie stwierdzające czasową niezdolność do pracy z powodu choroby. Wyjątkiem takim jest również uzyskanie zwolnienia lekarskiego na opiekę nad członkiem rodziny.

W sytuacji gdy zwolnienie na opiekę ma charakter niepłatny (jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny) wówczas może powstać dylemat - czy w trakcie takiego zwolnienia pracownica może skutecznie ubiegać się o udzielenie urlopu wypoczynkowego, który jak wiadomo ma charakter płatny.

Niestety przepisy nie rozstrzygają powyższego dylematu w sposób bezpośredni, wskazując jedynie na okoliczności, kiedy pracownik nie może rozpocząć urlopu, jak również okoliczności przerywające urlop wypoczynkowy. Pracownik nie może rozpocząć urlopu - a więc i skutecznie wnioskować o jego udzielenie w szczególności w sytuacji czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby - chodzi tu oczywiście o czasową niezdolność do pracy z powodu choroby pracownika, a nie innego członka rodziny. Z drugiej strony należy zauważyć, że katalog przyczyn uzasadniających przesunięcie terminu urlopu ma charakter otwarty - chodzi o przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy, a więc można uznać, że taką przyczyną będzie również uzyskanie zwolnienia lekarskiego na opiekę.

Oceniając możliwość udzielenia urlopu wypoczynkowego w trakcie zwolnienia na opiekę nad chorym członkiem rodziny należy zauważyć, że w sytuacji, gdy opieka taka przypada w trakcie udzielonego już urlopu wypoczynkowego - nie dochodzi do przerwania urlopu wcześniej udzielonego i biegnie on w swoim normalnym trybem (co mogłoby sugerować na możliwość udzielenia urlopu wypoczynkowego w czasie zwolnienia).

Należy pamiętać, że poszczególni inspektorzy pracy są niezależnymi organami kontroli i nadzoru - i samodzielnie mogą oceniać przepisy oraz poszczególne przypadki w zakresie ich stosowania. Jeden inspektor może uznać, że sytuacja kiedy urlop udzielany jest w czasie niepłatnego zwolnienia na opiekę będzie prawidłowa – przyjmując, że pracownik domagał się udzielenia takiego urlopu, podczas gdy drugi inspektor może uznać, iż zwolnienie na opiekę jest okolicznością usprawiedliwiającą nieobecność w pracy i tym samym w tym czasie pracodawca urlopu udzielać nie powinien.

Sebastian Kryczka

Artykuł pochodzi z e-poradni INFORLEX.