Wyrok SN z dnia 28 marca 2023 r., sygn. II NSNc 85/23

W orzecznictwie zwraca się uwagę na uwzględnianie "testu przyzwoitości", który pozwala ocenić, czy zastosowana klauzula ma charakter abuzywny, poprzez badanie, czy postanowienie wzorca jest sprzeczne z ogólnym wzorcem zachowań przedsiębiorców wobec konsumentów, oraz jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w sytuacji, gdyby to postanowienie nie zostało zastrzeżone. Jeśli bez tego postanowienia konsument znalazłby się na podstawie ogólnych przepisów w lepszej sytuacji, należy uznać je za nieuczciwe. W niniejszej sprawie przewidziane w umowie koszty ubezpieczenia, wysokość wynagrodzenia umownego i opłata przygotowawcza mogły de facto zostać potraktowane jako zmierzające do obejścia prawa i uznane za nieważne na podstawie art. 58 § 1 k.c.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Wiak (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Paweł Księżak ‎

Marek Sławomir Molczyk (ławnik Sądu Najwyższego)

w sprawie z powództwa P. S. A. przeciwko B. J. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 28 marca 2023 r. skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej z 19 września 2012 r., sygn. I Nc 2898/12

1. uchyla w całości zaskarżony nakaz zapłaty i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bielsku-Białej;

2. znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania wywołane wniesieniem skargi nadzwyczajnej.

Uzasadnienie

W dniu 23 sierpnia 2011 r. P. Sp. z o.o. (którego następcą prawnym jest P. S.A.; dalej: „powód”), zawarła umowę pożyczki nr […] z B. J. (dalej: „pozwana”). Zabezpieczeniem powyższej umowy był weksel in blanco. Weksel ten, wystawiony przez pozwaną 24 sierpnia 2011 r. inkorporował zobowiązanie do zapłaty na rzecz powoda kwoty 13 044,36 zł w dniu 23 sierpnia 2012 r. Jako miejsce płatności weksla wpisano B. i opatrzono go klauzulą „nie na zlecenie”.

W wezwaniu z 13 sierpnia 2012 r. powód poinformował pozwaną onaruszeniu postanowień zawartej przez nią umowy pożyczki i niespłaceniu zobowiązań zgodnie z ustalonym kalendarzem spłat rat pożyczki. Ponadto powód wezwał ją do natychmiastowej zapłaty kwoty 13 044,36 zł, na którą składały się: