Wyrok SN z dnia 3 lutego 2022 r., sygn. II CSKP 975/22

Wyeliminowanie ryzyka kursowego, charakterystycznego dla umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej i uzasadniającego powiązanie stawki oprocentowania ze stawką LIBOR, jest równoznaczne z tak daleko idącym przekształceniem umowy, że należy ją uznać za umowę o odmiennej istocie i charakterze, choćby nadal chodziło tu tylko o inny podtyp czy wariant umowy kredytu. Po wyeliminowaniu tego rodzaju klauzul utrzymanie umowy o charakterze zamierzonym przez strony nie jest możliwe, co przemawia za jej całkowitą nieważnością.

Sąd Najwyższy w składzie:

Pierwszy Prezes SN Małgorzata Manowska ‎ (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Marcin Łochowski ‎

SSN Tomasz Szanciło

w sprawie z powództwa M. K. ‎przeciwko (...) Bank (...) z siedzibą w W. ‎o zapłatę ewentualnie o ustalenie, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2022 r., ‎skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) ‎z dnia 19 sierpnia 2020 r., sygn. akt VI ACa (...),

1. Oddala skargę kasacyjną.

2. Zasądza od (...) Bank (...) z siedzibą w W. na rzecz M. K. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset złotych) zł tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

W sprawie z powództwa M. K. przeciwko (...) Bank (...) AG z siedzibą w W., Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 25 stycznia 2019 r. oddalił powództwo o zapłatę kwoty 88 987,64 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 marca 2018 r. do dnia zapłaty, lecz uwzględnił żądanie ewentualne i ustalił nieważność umowy o kredyt hipoteczny nr (...), zawartej 19 marca 2008 r. pomiędzy powódką oraz (...) Bank (...) SA Spółką Akcyjną – Oddział w Polsce.

Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że M. K. zawarła 19 marca 2008 r. z (...) Bank (...) S.A. umowę o kredyt hipoteczny nr (...). Na jej podstawie Bank zobowiązał się oddać do dyspozycji kredytobiorcy kwotę 372 000 zł. Kredyt był indeksowany do waluty obcej CHF z przeznaczeniem na nabycie prawa własności lokalu mieszkalnego na rynku pierwotnym. Umowa przewidywała, że w zakresie w niej nieuregulowanym zastosowanie mają postanowienia Regulaminu stanowiącego załącznik do Umowy (tj. „Regulaminu kredytu hipotecznego udzielanego przez (...) Bank (...)”). Bank wypłacił powódce kwotę kredytu 18 kwietnia 2008 r. W dniu 28 kwietnia 2014 r. (...) Bank (...) S.A. wysłał M. K. tekst zmian wprowadzonych w Regulaminie przez pozwanego. Zmianie uległ m.in. § 9 ust. 2 pkt 1), który w nowym brzmieniu przewidywał, że raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 1, według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku w dniu wymagalności raty spłaty kredytu. Do Regulaminu dodano także § 15 ust. 7-10, przewidujące katalog czynników wyznaczających kursy kupna i sprzedaży walut, jak również wysokość spreadu walutowego. Do dnia 26 stycznia 2018 r. tytułem jego spłaty powódka zapłaciła łącznie kwotę 222 050,57 zł, zaś tytułem składek na ubezpieczenie nieruchomości 2046 zł. Ponadto w dniu 18 kwietnia 2008 r. Bank pobrał opłatę przygotowawczą w kwocie 2976 zł. Powódka przeznaczyła kwotę kredytu na zakup mieszkania, co nie miało związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.