Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2021 r., sygn. II CSKP 88/21

Roszczenie z tytułu nienależnego świadczenia nie ma charakteru odrębnego od roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Z art. 410 § 1 k.c., zgodnie z którym przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu stosuje się w szczególności do nienależnego świadczenia, wynika jednoznacznie, że spełnione muszą być wszelkie przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia, a więc musi istnieć zarówno wzbogacenie, jak i zubożenie. Przy czym należy uznać, że zubożenie, jak i wzbogacenie, muszą istnieć zarówno w chwili spełniania nienależnego świadczenia, jak i utrzymywać się później, gdyż co do zasady można żądać zwrotu jedynie aktualnego wzbogacenia. Oznacza to, że mogą mieć miejsce takie świadczenia nienależne, które nawet pierwotnie nie spowodują powstania odpowiednich roszczeń - tak będzie np. w sytuacji, w której świadczenie w ogóle nie ma charakteru majątkowego. Może zdarzyć się również, że pierwotne wzbogacenie wynikające z nienależnego świadczenia ulegnie późniejszemu zniwelowaniu - należy wówczas stosować art. 409 k.c.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marcin Krajewski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Joanna Misztal-Konecka

SSN Ewa Stefańska

w sprawie z powództwa Biura Turystycznego P. spółki jawnej w S. przeciwko Syndykowi Masy Upadłości Z. Z. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 24 czerwca 2021 r. ‎skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt I AGa (…),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...), pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka - Biuro Turystyczne P. spółka jawna w S. domagała się zasądzenia od pozwanego Syndyka Masy Upadłości Z. Z. kwoty 693.799,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, tytułem zwrotu nienależnego świadczenia w postaci kwoty odpowiadającej podatkowi od towarów i usług, która stanowiła część ceny zakupu nieruchomości.