Wyrok SN z dnia 2 marca 2023 r., sygn. II CSKP 1084/22

Postanowienia i uchwały przyjęte przez spółdzielnie w sprzeczności z nową ustawą o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych są nieważne ze względu na ich sprzeczność z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. W sytuacji, gdy spółdzielnia uzyskuje korzyść majątkową bez podstawy prawnej, powstaje obowiązek jej zwrotu zgodnie z zasadami bezpodstawnego wzbogacenia, chyba że korzyść ta została już zużyta lub utracona. Jednak w przypadku świadomego wyzbycia się tej korzyści obowiązek zwrotu nadal obowiązuje.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Beata Janiszewska (przewodniczący) ‎

SSN Maciej Kowalski (sprawozdawca) ‎

SSN Marcin Łochowski

w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości T. w upadłości w K. przeciwko Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej w S. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 2 marca 2023 r. ‎w Izbie Cywilnej w Warszawie, ‎skargi kasacyjnej pozwanej ‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku ‎z 6 października 2020 r., sygn. akt I ACa 307/20,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5400 ‎(pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód syndyk masy upadłości T w K. domagał się zasadzenia od Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w S. (dalej: „Kasa Krajowa”) 232 302 zł z odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Wyrokiem z 20 lutego 2020 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku zasądził od pozwanej na rzecz powoda 232 302 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 14 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy ustalił, że uchwałą z 24 czerwca 2000 r. walne zgromadzenie pozwanej Kasy Krajowej utworzyło fundusz promocyjno-reklamowy, który zgodnie z § 52 statutu, zmienionego uchwałą z 8 października 2012 r., był opłacany ze składek zrzeszonych w niej spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. W wykonaniu obowiązku statutowego Twoja SKOK, będąca na zasadzie ustawowego przymusowego zrzeszenia członkiem Krajowej Kasy, wpłaciła na rzecz pozwanej 26 czerwca 2013 r., 26 września 2013 r., 27 grudnia 2013 r., 28 marca 2014 r. i 27 czerwca 2014 r. łącznie 232 302 zł. Środki funduszu reklamowo-promocyjnego były wydatkowane na cele promocji i reklamy spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Działalność reklamowa finansowana ze środków funduszu nie dotyczyła bezpośrednio Twojej SKOK.