Umowa kredytowa denominowana we frankach szwajcarskich (CHF) jest nieważna, jeśli zawiera klauzule abuzywne i brak jest zgodnych oświadczeń woli stron co do istotnych warunków umowy, a usunięcie klauzul abuzywnych powoduje, iż umowa nie może zostać utrzymana w mocy.
Umowa pożyczki zawarta przed 26 sierpnia 2011 r., która przewiduje możliwość wypłaty i spłaty pożyczki w walucie obcej, nawet z opcją spłaty w złotych, jest umową pożyczki walutowej, a nie denominowanej, i pozostaje ważna mimo eliminacji przeliczników walutowych.
Postanowienia umowy kredytu indeksowanego kursem waluty obcej, które pozwalają bankowi na jednostronne ustalanie kursu przeliczeniowego, są niedozwolone (abuzywne). W przypadku wyeliminowania tych postanowień, gdy umowa nie może być wykonana zgodnie z pierwotnymi ustaleniami stron, umowa jest nieważna.
Postanowienia umowy uprawniające bank do jednostronnego ustalania kursów walut są niedozwolone, ponieważ pozostawiają zbyt dużą swobodę bankowi i narażają konsumentów na nieprzewidywalne ryzyko, co skutkuje nieważnością całej umowy kredytowej.
Postanowienia umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej, określające mechanizm ustalania kursu waluty na potrzeby wypłaty kredytu i jego spłaty, które pozwalają bankowi na jednostronne i dowolne określanie kursu waluty, są niedozwolonymi postanowieniami umownymi. Ich eliminacja z umowy prowadzi do niemożności określenia wysokości świadczeń stron i skutkuje nieważnością całej umowy kredytu.
W przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej zawierającej nieuczciwe postanowienia dotyczące mechanizmu przeliczania waluty, hipoteka jako zabezpieczenie takiego kredytu również nie może wywierać skutków prawnych, gdyż jest nierozerwalnie związana z wierzytelnością, którą zabezpiecza.
Klauzule przeliczeniowe w umowach kredytowych indeksowanych do waluty obcej są nieodłącznie ze sobą związane i kształtują główne świadczenia stron, lecz ich abuzywny charakter może być poddany kontroli, jeżeli nie są sformułowane w sposób jednoznaczny, umożliwiający stronie konsumenta ocenę skutków ekonomicznych zobowiązania, nawet gdy postanowienia umowy określają główne świadczenie stron.
Nieważność klauzul waloryzacyjnych w umowach kredytowych denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej nie zawsze prowadzi do możliwości utrzymania umowy bez tych klauzul; gdy ich wyeliminowanie zmienia naturę i charakter głównego przedmiotu umowy, zasadność dalszego obowiązywania umowy może być negowana na gruncie art. 3851 § 2 k.c. i art. 358 § 2 k.c.
Umowy kredytowe indeksowane do CHF lub denominowane w CHF były dopuszczalne w świetle prawa bankowego na etapie ich zawierania, nie wyklucza moŝliwości ich kontroli pod kątem abuzywności klauzul na podstawie reguł ogólnych prawa zobowiązań oraz dyrektywy 93/13/EWG, a także staje w sprzeczności z naturą stosunku prawnego w przypadku wyeliminowania z umowy klauzul przeliczeniowych i ryzyka kursowego,
W przypadku umów kredytowych indeksowanych do waluty obcej, sąd zobowiązany jest z urzędu badać klauzule przeliczeniowe i ryzyka walutowego pod kątem ich potencjalnej abuzywności, niezależnie od postawy procesowej stron, w celu ochrony interesów konsumentów przed nieuczciwymi praktykami.
Klauzule przeliczeniowe oraz klauzule ryzyka walutowego w umowach kredytu indeksowanego do waluty obcej, determinując łącznie rozmiar świadczeń stron, współokreślają główne świadczenia stron i podlegają ocenie pod kątem abuzywności, jeżeli nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny i transparentny, umożliwiający kredytobiorcy pełne zrozumienie mechanizmu ustalania kursu walutowego i realnego ryzyka
Ocena, czy postanowienie umowne jest niedozwolone, dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść oraz okoliczności, które towarzyszyły zawarciu umowy. Klauzula umowna uznana za niedozwoloną nie może być zastępowana przepisami o charakterze ogólnym, lecz jedynie przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym lub takim, na zastosowanie którego strony umowy wyraziły
W kontekście umów kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej, klauzule określające mechanizm waloryzacji, które nie są jednoznaczne i nie poddają się obiektywnej weryfikacji, wypełniają przesłankę abuzywności postanowień określających główne świadczenia stron. Stwierdzenie abuzywności takich klauzul waloryzacyjnych uniemożliwia utrzymanie umowy w mocy bez wprowadzenia nowych instrumentów,
1. W umowach zawieranych z konsumentami nieuczciwe klauzule indeksacyjne, które nie były przedmiotem indywidualnych negocjacji i uzgodnień oraz nie zostały w sposób jasny i zrozumiały przedstawione konsumentowi, są abuzywne i z mocy prawa nieważne, co skutkuje ochroną konsumenta przed ich niekorzystnymi skutkami, bez względu na jego wiedzę czy doświadczenie. 2. Sądy nie są uprawnione do modyfikowania
Ochrona konsumencka nie przysługuje przedsiębiorcy dokonującemu czynności prawnej związanej z jego działalnością gospodarczą, nawet jeśli ta czynność obejmuje również elementy konsumpcyjne. Warunkiem uznania czynności za niemającą charakteru konsumenckiego jest jej bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. O charakterze konsumenckim danej czynności decyduje dominujący cel umowy, przy
Klauzule indeksacyjne zawarte w umowie kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej (CHF), umożliwiające przeliczanie wartości kredytu oraz rat w zależności od kursu waluty, stanowią niedozwolone postanowienia umowne naruszające interesy konsumentów, co prowadzi do nieważności całej umowy, z uwagi na niemożność utrzymania jej bez tych postanowieni i naruszenie dobrych obyczajów przez wprowadzenie
W przypadku umów kredytu denominowanego w walucie obcej, możliwość żądania przez bank spłaty kredytu bezpośrednio w tej walucie po jej wypowiedzeniu zależy od szczegółowych postanowień umowy oraz oceny, czy cel waloryzacyjny denominacji waluty obcej wyklucza taką możliwość, przy jednoczesnym uwzględnieniu konieczności analizy potencjalnej abuzywności klauzul umownych i ich wpływu na ważność całej umowy
W sytuacji, gdy powstała sytuacja prawna grożąca naruszeniem prawa lub powstała wątpliwość co do jego istnienia, powództwo o ustalenie nieważności umowy kredytu indeksowanego kursem waluty CHF zawartej z bankiem ma na celu definitywne rozwiązanie sporu i zaspokojenie interesu prawnego powodów, co jest możliwe jedynie przez stwierdzenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z nieważnej umowy,
Postanowienia umowy kredytu indeksowanego do CHF, dotyczące mechanizmu indeksacji są niedozwolonymi klauzulami umownymi, jeśli nie są sformułowane w sposób jednoznaczny i transparentny oraz obciążają konsumenta nieprzewidywalnym ryzykiem walutowym, co prowadzi do nieważności umowy ze względu na niemożność utrzymania jej w mocy bez tych postanowień.
Naruszenie art. 75c prawa bankowego, w kontekście wezwania do zapłaty i informacji o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, powoduje nieważność wypowiedzenia umowy kredytu, co stanowi fundamentalne zabezpieczenie praw kredytobiorców i ma zastosowanie niezależnie od innych okoliczności faktycznych, co potwierdza obowiązek spełnienia wymogów przewidzianych w tym przepisie
W przypadku wypowiedzenia umowy kredytu przez kredytodawcę, oświadczenie o wypowiedzeniu musi być złożone z zachowaniem procedur unormowanych w art. 75c ust. 1 i 2 Prawa bankowego. Niewyznaczenie kredytobiorcy, który popadł w opóźnienie ze spłatą kredytu, dodatkowego terminu co najmniej 14 dni roboczych na dokonanie spłaty zadłużenia, nie może być sanowane przez faktyczne wypowiedzenie umowy po upływie
W sprawie przeciwko bankowi o ustalenie nieważności umowy kredytu nie zachodzi po stronie powodowej współuczestnictwo konieczne wszystkich kredytobiorców.
1. Postanowienia umowne, które uprawniają bank do jednostronnego ustalania kursów walut, są abuzywne, gdyż pozostawiają pole do arbitralnego działania banku i obciążają kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem. 2. Eliminacja abuzywnego postanowienia określającego świadczenie główne z umowy kredytowej częściej prowadzi do upadku umowy w całości niż eliminacja postanowienia niezwiązanego ze świadczeniem
W przypadku umowy kredytu denominowanego kursem CHF, po wyeliminowaniu z niej klauzul przeliczeniowych, nie jest możliwe utrzymanie takiej umowy w mocy ani jako umowy kredytu walutowego w CHF, ani jako umowy, w której kwota kredytu wyrażona byłaby w złotych polskich. Eliminacja klauzuli przeliczeniowej sprawia, iż nie wiadomo, jaką kwotę powinien wypłacić bank, co oznacza, że brakuje niezbędnego elementu
