Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 22 grudnia 2022 r., sygn. II SA/Wr 448/22

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Adam Habuda Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński Protokolant: asystent sędziego Grzegorz Dubaniowski po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 22 grudnia 2022 r. sprawy ze skargi S. P. na decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 6 kwietnia 2022 r., nr 386/2022 w przedmiocie nakazu rozbiórki samowolnie wybudowanej wiaty oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Świdnicy, decyzją Nr 13/2022 z dnia 25 stycznia 2022 r. nakazał rozbiórkę samowolnie wybudowanej wiaty stanowiącej dobudowę do budynku oznaczonego wg geodezyjnej ewidencji budynków numerem [...] na terenie posesji nr [...] w O. Decyzja została wydana na podstawie art. 48 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane (Dz.U.2021.2351 t.j. z dnia 2021.12.20).

Odwołanie od tej decyzji działając w imieniu i na rzecz S. P., na podstawie art. 127 k.p.a. złożył pełnomocnik, kwestionując decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 §1 k.p.a. poprzez wydanie decyzji o nakazie rozbiórki wiaty, bez podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, poprzez brak rozpatrzenia całokształtu materiału dowodowego, nieuwzględnieniu wyjaśnień składanych przez odwołującego się w trakcie postępowania, nieuwzględnieniu okoliczności takich jak wydanie w dniu 05.04.1982 r. przez właściwy organ pozwolenia na budowę, okoliczności zniszczenia dokumentów zdeponowanych w urzędzie, obejmujących pozwolenie na budowę, co zostało potwierdzone przez Burmistrza Strzegomia a w konsekwencji nieustaleniu stanu faktycznego sprawy zgodnego z rzeczywistością; art. 80 k.p.a. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegającej na dokonaniu oceny materiały dowodowego w sposób dowolny a nie swobodny, dokonania dowolnej oceny okoliczności sprawy, w szczególności w zakresie pominięcia i nieuwzględnienia faktu wydania pozwolenia na budowę S. P. w dniu 05.04.1982 r., zniszczeniu tych dokumentów wskutek zalania pomieszczenia urzędu, w którym były przechowywane, złożonych przez odwołującego się wyjaśnień, zakwalifikowaniu obiektu jako wiaty stanowiącej dobudowę do budynku mimo braku przesłanek uzasadniających określenie w ten sposób powstałej konstrukcji a w konsekwencji wydanie decyzji o nakazie rozbiórki; art. 81a k.p.a. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy istniały niedające się rozstrzygnąć wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy, w szczególności w odniesieniu do wybudowanego obiektu, pozwolenia na budowę, charakteru budowy, w świetle złożenia oświadczenia o odmowie składania zeznań przez M. P., niezłożeniu zeznań przez J. G. i E. G., a w konsekwencji istnieniu niedających się usunąć wątpliwości, które winny być rozstrzygnięte na korzyść strony; art. 7a k.p.a. poprzez istnienie wątpliwości interpretacyjnych co do treści normy prawnej zastosowanej przez organ w postępowaniu, polegający na nakazie rozbiórki wiaty stanowiącej dobudowę do budynku, podczas gdy istnieją wątpliwości interpretacyjne w zakresie kwalifikacji przez organ obiektu będącego przedmiotem postępowania, w szczególności zakwalifikowaniu tegoż obiektu jako wiaty stanowiącej dobudowę do budynku. Konsekwencją powyższego jest naruszenie prawa materialnego tj. art. 29 ust. 1 pkt 2c i art. 48 ust. 1 ustawy prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U Nr 89, poz. 414) poprzez wydanie nakazu rozbiórki na obiekt, który został zakwalifikowany przez organ jako "wiata stanowiąca dobudowę do budynku", podczas gdy ustawa nie przewiduje definicji obiektu wskazanej przez organ, a zatem Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego winien zakwalifikować obiekt będący przedmiotem postępowania jako wiatę, która w świetle ustawy prawo budowlane nie wymaga pozwolenia na budowę. Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. strona wnosi o uwzględnienie odwołania i uchylenie w całości zaskarżonej decyzji, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji. W uzasadnieniu odwołujący się wskazał, iż organ zauważył, iż na terenie posesji nr [...] w O. wybudowany został obiekt konstrukcji stalowej z dwóch słupów o wymiarach 12 x 12 cm i wysokości 3,10 m. Odległość między słupami wynosi 5,10 m. Odległość słupów od budynku wynosi 4,60 m. Obiekt zadaszony jest dachem z blachy falistej na dwóch belkach stalowych mocowanych z jednej strony do ściany budynku a z drugiej do słupów przez podciąg stalowy z belki dwuteowej 220 mm. Do kratownicy podwieszona jest lampa, a na ścianie widoczna jest instalacja elektryczna oraz wyłączniki gniazdka. Organ zakwalifikował ten obiekt jako wiatę stanowiącą dobudowę do budynku. Budowa tego obiektu została wykonana w latach 2004-2006. Organ wskazał, iż podstawą prawną dla rozpatrzenia tej sprawy, będzie ustawa prawo budowlane w brzmieniu sprzed dnia 19 września 2020 r. W pierwszej kolejności odwołujący się kwestionuje pomiary obiektu wykonane przez organ. Imieniem mojego Mocodawczy oświadczam, iż powierzchnia obiektu nie przekracza 25m2. Ponadto, ustawa prawo budowlane nie przewiduje określenia obiektu jako "wiata stanowiąca dobudowę do budynku". W ślad za stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu (wyrok z dnia 10 stycznia 2017 r. sygn. akt II SA/Op 404/16, Legalis) wskazać należy, iż "stosownie do tego, w orzecznictwie sądowoadministracyjnym oraz w literaturze przedmiotu utrwalone zostało stanowisko, że cechami obiektu pozwalającymi zakwalifikować go jako wiatę jest posiadanie dachu oraz fundamentów lub posadowienie budowli na słupach i brak wszystkich ścian. Wskazuje się też, że wiata jest to budowla, która nie posiada co najmniej jednej ściany. Za podstawowe cechy wiaty uznaje się także wsparcie danej budowli na słupach, stanowiących podstawowy element konstrukcyjny, wiążący budowlę trwale z gruntem. Ponadto przyjmuje się, że częściowe wyposażenie w ściany nie zmienia charakteru obiektu, zwłaszcza jeżeli nie stanowią one elementu konstrukcyjnego, a konstrukcja nadal pozostaje słupowa, gdy funkcję nośną spełniają słupy, nie ściany (por. A. Gliniecki [w:] Prawo budowlane. Komentarz pod red. A. Glinieckiego, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2014, s. 299 oraz wyroki: NSA z 16 lutego 2016 r., II OSK1481/14 oraz z 7 listopada 2013 r., II OSK1260/12; WSA w Gdańsku z 5 czerwca 2012 r., II SA/Gd 175/13, WSA w Warszawie z 28 marca 2012 r., VII SA/W a 2476/11, WSA w Krakowie z 22 października 2015 r., II SA/Kr 1012/15 oraz z 30 sierpnia 2016 r., II SA/Kr 405/16, WSA w Poznaniu z 27 października 2016 r., IV SA/Po 476/16, wszystkie powołane orzeczenia dostępne na stronie internetowej - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych." Wobec powyższego obiekt będący przedmiotem postępowania winien zostać zakwalifikowany jako wiata. Zgodnie z art. 29 ust 1 pkt 2c ustawy prawo budowlane pozwolenia na budowę nie wymaga budowa wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki. Natomiast, zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy prawo budowlane, budowa taka nie wymaga również zgłoszenia właściwemu organowi. Tym samym pozbawioną podstaw faktycznych i naruszających te przepisy jest decyzja organu nakazująca rozbiórkę obiektu - wiaty. Nadto, organ kwalifikując obiekt jako wiatę stanowiącą dobudowę do budynku naruszył art. 7a §1 k.p.a., który stanowi, że jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ. Mając na uwadze powyższe, w sytuacji gdy organ zakwalifikował obiekt jako wiatę będącą dobudową do budynku, której ustawa prawo budowlane nie przewiduje, winien ze względu na konstrukcje, charakter obiektu i powstałe wątpliwości co do treści normy prawnej zakwalifikować obiekt ten jako wiata. Strona podkreśla, iż organ mimo istniejących wątpliwości co do stanu faktycznego w szczególności w związku ze skorzystaniem z prawa do odmowy zeznań przez świadka M. P. oraz nieustosunkowania się do sprawy przez J. G. i E. G. nakazał rozbiórkę obiektu będącego przedmiotem postępowania. Inwestor wskazywał, iż w dniu 5 kwietnia 1982 r. uzyskał pozwolenie na budowę, jednakże dokumentacja dotycząca budowy uległa zniszczeniu wskutek zalania, co potwierdził pismem z dnia 10 grudnia 2020 r. Burmistrz Strzegomia. Powyższe okoliczności stanowiące materiał dowodowy w sprawie zostały ocenione przez organ w sposób dowolny a nie swobodny, bez uwzględnienia zasady prawy materialnej. "Zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego, organy administracji stoją na straży praworządności i podejmują kroki niezbędne do dokładnego ustalenia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 KPA). Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 KPA) i dopiero na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenia, czy dana okoliczność została udowodniona (zasada swobodnej oceny dowodów - art. 80 KPA)" (vide Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 maja 2021 r. sygn. akt II OSK 2488/18, Legalis). "Zastosowanie art. 81 a § 1 KPA (tj. zasady uwzględnienia wątpliwości na korzyść strony skarżącej) jest dopuszczalne w sytuacji, w której po zebraniu wszelkiego dostępnego materiału dowodowego stan faktyczny sprawy będzie niejednoznaczny i budzący wątpliwości. Przesłanka niedających się usunąć wątpliwości występuje zatem, gdy nie ma dowodów i nie ma możliwości ich uzyskania" (vide Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Bydgoszczy z dnia 22 stycznia 2020 r. sygn. akt II SA/Bd 988/19, Legalis). Rekapitulując, organ w sposób nieprawidłowy zakwalifikował obiekt jako wiata stanowiąca dobudowę do budynku, nie uwzględnił charakteru obiektu oraz zaniechał wyjaśnienia całokształtu okoliczności faktycznych, które w konsekwencji spowodowały wydanie decyzji nakazującej rozbiórkę.