Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 22 grudnia 2011 r., sygn. II SA/Wr 771/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski Sędziowie: Sędzia WSA Mieczysław Górkiewicz (spr.) Sędzia WSA Anna Siedlecka Protokolant: Starszy asystent sędziego Katarzyna Grott po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 1 grudnia 2011 r. sprawy ze skarg P D i D Z na uchwałę Rady Miejskiej Wrocławia z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla węzła Osi Inkubacji i Alei Stabłowickiej oraz terenów przyległych we Wrocławiu oddala obie skargi.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2011 r. sąd odwoławczy uchylił wyrok tut. Sądu uwzględniający skargi P D i D Z i stwierdZy nieważność uchwały Rady Miasta Wrocławia w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla węzła Osi Inkubacji i Alei Stabłowickiej z terenami przyległymi oraz przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Jak wskazał sąd odwoławczy skarżący domagali się zmiany kategoryzacji i przeznaczenia drogi wewnętrznej (kdw) na drogę publiczną 3KD-Z2. Dotyczy tego § 14 ust. 4 pkt 4 i 5 zaskarżonej uchwały w brzmieniu ,,dojazd z terenu dopuszcza się wyłącznie nowo wybudowanym odcinkiem drogi 3KD-Z/2 przez tereny 1AG/3 i 3KD-Z1 z zastrzeżeniem pkt. 6". Skarżący P. D podniósł, żę uchwała pozbawia go dostępu do drogi publicznej, zaś według D. Z uchwała pozostawia z jej nieruchomości jedynie działkę przeznaczoną na drogę wewnętrzną dla właścicieli innych nieruchomości. Uzasadniając rozstrzygnięcie WSA wskazał, że po urządzeniu Alei Stabłowickiej (3KD-Z/1) nastąpi odcięcie od ul. Jerzmanowskiej (3KD-Z/2) terenu 1AG/2, obejmującego nieruchomość skarżącego. W § 14 uchwała ustala dojazd do tego terenu drogą wewnętrzną przez tereny skarżącej. Organ nie wykazał przy tym, aby realizacja celu publicznego wymagała takiej ingerencji w sferę prawa własności skarżących. Organ nie rozważył rozwiązań mniej uciążliwych. Organ naruszył konstytucyjną zasadę proporcjonalności przez zaniechanie rozważenia, czy zaplanowanie drogi wewnętrznej jest jedynym możliwym rozwiązaniem konfliktu między interesem publicznym a indywidualnym i czy nie stanowi nadmiernego przerzucenia na skarżących ciężaru urządzenia drogi ogólnodostępnej. Kolejno sąd odwoławczy szeroko omówił treść skargi kasacyjnej organu, w której przedstawiono argumentację uzasadniającą pogląd, że ustalone w planie miejscowym przeznaczenie terenów mieści się w granicach zakreślonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji. W dalszej kolejności sąd odwoławczy przedstawił następującą wiążącą (art. 190 p.p.s.a.) wykładnię prawa. Uzasadniony był zawarty w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 64 ust. 3 Konstytucji z uwagi na przyjęcie, że uchwała narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności poprzez danie prymatu interesowi publicznemu nad interesem indywidulanym. Sąd odwoławczy wyraził pogląd, że zasadę proporcjonalności mogą naruszać określone rozwiązania zawarte w planie miejscowym, nie zaś nierozważenie przez organ możliwości zastosowania innych rozwiązań. Zadaniem sądu było dokonanie oceny, czy rozwiązanie przyjęte w planie miejscowy narusza zasadę proporcjonalności. W nawiązaniu do zarzutu skarżącego sąd powinien dokonać oceny, czy zasadę proporcjonalności realizuje bardziej zamiana drogi wewnętrznej na publiczną. Rozwiązanie takie powodowałby odjęcie skarżącemu prawa własności tej części nieruchomości. W przypadku przeznaczenia jej pod drogę wewnętrzną, gdyby spowodowało to obniżenie wartości nieruchomości lub niemożność korzystania z niej w sposób dotychczasowy, to skarżącemu przysługują roszczenia z art. 36 ust. 1 u.p.z.p. Nie ma przeszkód by dokonać oceny, czy któreś z tych rozwiązań bardziej spełnia wymóg zachowania zasady proporcjonalności, czy też są to rozwiązania równorzędne. Sąd odwoławczy podkreślił, że przeznaczenie terenu pod drogę wewnętrzną nie oznacza, że właściciel ma obowiązek tę drogę zrealizować oraz udostępnić osobom trzecim. Osoba trzecia chcąca korzystać z takiej drogi musi uzyskać zgodę właściciela lub zwrócić się do sądu powszechnego o ustanowienie służebności. W ocenie sądu odwoławczego uzasadniony był zarzut naruszenia przez WSA art. 28 ust. 1 u.p.z.p. przez uznanie, że nastąpiło naruszenie zasad uchwalania planu miejscowego w związku z niezachowaniem zasady proporcjonalności. Nastąpiło również naruszenie art. 147 § 1 p.p.s.a. z uwagi na stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w całości, a nie jedynie w części obejmującej przeznaczenie terenu pod drogę wewnętrzną. Stwierdzenie nieważności uchwały w tej części skutkowałoby tym, że w miejscowym planie nie byłaby rozstrzygnięta kwestia dostępu nieruchomości skarżącego do drogi publicznej. Wówczas albo Rada Gminy dokonałaby zmiany planu poprzez rozwiązanie tej kwestii w inny sposób, albo kwestia odstępu do drogi publicznej musiałaby zostać rozwiązana wyłącznie w oparciu o przepisy prawa cywilnego, co i tak musiałoby nastąpić przy pozostawieniu w obrocie prawnym miejscowego panu w jego aktualnym brzmieniu. Sąd odwoławczy zwrócił uwagę, że zasada proporcjonalności, która powinna być uwzględniana przy opracowywaniu planu miejscowego wynika z art. 31 ust. 3 oraz z art. 64 ust. 3 Konstytucji, więc WSA powołując się na naruszenie tej zasady nie naruszył art. 1 ust. 2 lub art. 1 ust. 2 pkt 7 u.p.z.p., z których ta zasada nie wynika.