Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 17 listopada 2010 r., sygn. II SA/Bd 1170/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jerzy Bortkiewicz Sędziowie: Sędzia WSA Elżbieta Piechowiak (spr.) Sędzia WSA Małgorzata Włodarska Protokolant Katarzyna Korycka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 listopada 2010 r. sprawy ze skargi Towarzystwa Edukacji Bankowej S.A. w Poznaniu na uchwałę Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 03 lutego 2010 r. nr LX/902/10 w przedmiocie dotacji dla szkół i placówek publicznych oraz niepublicznych 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w § 5 ust. 3 pkt 9, § 5 ust. 5, § 13 ust. 3 pkt 1, §16, 2. orzeka, że uchwała w części określonej w pkt 1 wyroku nie podlega wykonaniu, 3. zasądza od Rady Miasta Bydgoszczy na rzecz Towarzystwa Edukacji Bankowej S.A. w Poznaniu kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] r. Towarzystwo [...] S.A. w P., działając na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 ze zm.), wniosło skargę na uchwałę Rady Miasta [...] nr LX/902/10 z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji udzielonych dla szkół i placówek publicznych oraz niepublicznych prowadzonych na terenie miasta [...] przez osoby fizyczne lub osoby prawne inne niż Miasto [...]. Zdaniem strony skarżącej, uchwała ta narusza art. 90 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), w związku z czym wniosła o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w części obejmującej zapisy § 5 ust. 3 pkt 9, § 5 ust. 5, § 13 ust. 3 pkt 1 oraz § 16 jako niezgodnych z ustawą o systemie oświaty oraz wykraczających poza zakres delegacji ustawowej wskazanej w tej ustawie. Skarżąca podniosła, że zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, wniosek organu prowadzącego szkołę o udzielenie dotacji powinien obligatoryjnie zawierać informację o planowanej liczbie uczniów, lecz mimo takiej regulacji ustawowej, §5 ust. 3 zaskarżonej uchwały wymieniając elementy wniosku nie zwiera takiej pozycji zastępując ja zapisem §5 ust.3 pkt 9 tj. "średnioroczna liczba uczniów w poprzednim roku szkolnym". Zapis ten w ocenie skarżącej, stoi w oczywistej sprzeczności z ustawą, ponieważ ustawodawca wyraźnie przewidział, że, aby uzyskać dotację w przyszłym roku budżetowym, należy podać do 30 września roku poprzedzającego planowaną liczbę uczniów w przyszłym roku, a nie średnioroczną liczbę uczniów w roku poprzednim, przy czym pozostawienie kwestionowanego zapisu w uchwale spowoduje, że akt ten nie będzie stawiał wymagania co do spełnienia jedynego warunku uzyskania dotacji tj. wskazania planowanej liczby uczniów w określonym terminie, natomiast będzie zawierał wymóg podania liczby uczniów w poprzednim roku szkolnym. Wskazano również na zapis § 5 ust. 5 uchwały wskazujący, że dotacja nie zostanie udzielona, gdy dane wskazane we wniosku o |e| udzielenie będą niezgodne z danymi wskazanymi we wpisie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych lub w rejestrze wydanych zezwoleń na założenie szkoły lub placówki publicznej, podczas gdy jak już wskazano, jedynym warunkiem udzielenia dotacji jest podanie planowanej liczby uczniów w ustawowym terminie - do 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji. Dlatego zdaniem skarżącej, jednostka samorządu terytorialnego nie ma delegacji ustawowej do tworzenia nowych - innych niż przewiduje ustawa warunków udzielenia dotacji. Wprowadzenie przez Radę Miasta [...] regulacji, w myśl której dotacja nie będzie udzielona w sytuacji niezgodności danych z danymi wskazanymi we wpisie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych lub w rejestrze wydanych zezwoleń na założenie szkoły lub placówki publicznej jest w ocenie skarżącej ograniczeniem prawa do dotacji, a zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, podstawą do wprowadzenia zapisów ograniczających prawo do dotacji może być wyłącznie przepis ustawowy, bądź akt wydany na podstawie i w granicach delegacji ustawowej. Zwrócono również uwagę na zapis §13 ust.3 pkt 1 uchwały Rady Miasta [...] przyznający kontrolerom prawo do swobodnego poruszania się na terenie kontrolowanego podmiotu, w tym swobodnego wstępu do obiektów i pomieszczeń związanych z przedmiotem kontroli, podczas gdy ustawa o systemie oświaty w art. 90 ust. 3f wskazuje, że osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli, mają prawo wstępu do szkół i placówek oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dokumentacji przebiegu nauczania w związku z czym należy uznać, że katalog uprawnień kontrolerów został już unormowany w samej ustawie, a zatem wobec braku delegacji ustawowej organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może zmieniać, ani rozszerzać tego katalogu. Wskazano, że kontrola jest pewną ingerencją w swobodę działalności gospodarczej, zatem może się odbywać tylko na zasadach i w sposób określony prawem i nie jest możliwe rozszerzające interpretowanie przepisów regulujących kontrolę, dlatego też w niniejszym przypadku, skoro zakres uprawnień został uregulowany w ustawie i nie zawiera ona delegacji dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, zatem w ocenie strony skarżącej, nie jest możliwe pozostawienie w mocy zapisu §13 ust. 3 pkt 1 zaskarżonej uchwały. Strona skarżąca podniosła, że zgodnie z art.90 ust.4 ustawy o systemie oświaty, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa tryb udzielania i rozliczania dotacji, natomiast kwestionowana uchwała Rady Miasta [...] w §16 przekazuje kompetencję do określenia wzorów druków dotyczących trybu udzielenia i rozliczenia dotacji Prezydentowi Miasta [...]. Przekazanie w uchwale Rady Miasta [...] kompetencji do określeniu wzorów druków Prezydentowi Miasta jest zdaniem skarżącej sprzeczne z art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy o samorządzie gminnym, która dla spraw określonych w art. 18 ust 2 przewiduje wyłączną kompetencję organu stanowiącego, podkreślając przy ty, że wyłączność rady w określonych sprawach oznacza, że kompetencja do załatwienia danej sprawy nie może być przez radę scedowana na żaden inny organ, w szczególności na wójta gminy. Ponadto skarżąca spółka wskazała, że posiada legitymację do złożenia niniejszej skargi, ponieważ uchwała w części zaskarżonej narusza jej interes prawny, uzasadniając, że jest podmiotem prowadzącym szkoły niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych na terenie miasta [...] i korzystając z dotacji oświatowych posiada interes prawny w tym, by ukształtowana zaskarżoną uchwałą sfera praw i obowiązków pozostawała w zgodzie z obiektywnym porządkiem prawnym, dlatego też pozostawienie zapisu §5 ust.3 pkt. 9 zaskarżonej uchwały powoduje, że skarżąca może otrzymać dotację nie na każdego ucznia szkoły, lecz na średnioroczną liczbę uczniów w poprzednim roku szkolnym, co może oznaczać, że dotacja zostanie wypłacona w wysokości niższej niż przewiduje ustawa, jeżeli liczba uczniów szkoły zwiększy się w porównaniu do roku poprzedniego. Również możliwość nieprzyznania dotacji w sytuacji, gdy dane wskazane we wniosku o jej udzielenie będą niezgodne z danymi wskazanymi we wpisie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych lub w rejestrze wydanych zezwoleń na założenie szkoły lub placówki publicznej godzi w interes prawny skarżącej, gdyż jak wskazano - może ona zostać pozbawiona dotacji mimo spełnienia warunków przewidzianych ustawą. Uzasadniając naruszenie interesu prawnego skarżącej wskazano ponadto na art. 5 ust. 7 ustawy o systemie oświaty, który nakłada na organ prowadzący szkołę szereg obowiązków, których wypełnienie wiąże się ściśle z nakładami finansowymi, a nakłady te częściowo pokrywane są z dotacji udzielanych zgodnie z art. 90 ustawy. Zdaniem skarżącej, pozbawienie dotacji udzielanej na każdego ucznia oraz przyznanie Radzie Miasta [...] prawa wstrzymania wypłacania dotacji spowoduje, że organ prowadzący szkołę nie ma zabezpieczonych środków w postaci dotacji na realizację zadań nałożonych na szkołę zapisami ustawy o systemie oświaty.