Wyrok WSA w Opolu z dnia 18 lutego 2008 r., sygn. II SA/Op 305/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Daria Sachanbińska (spr.) Protokolant Sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Brzegu z dnia 23 października 2006 r. Nr LV/470/06 w przedmiocie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy 1) stwierdza nieważność uchwały Rady Miejskiej w Brzegu z dnia 23 października 2006 r. Nr LV/470/06 w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 sierpnia 2007 r., oraz w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2007 r. 2) określa, że uchwała wskazana w pkt 1 wyroku nie podlega wykonaniu w całości

Uzasadnienie

Wojewoda Opolski, działając na podstawie art. 93 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), złożył skargę na uchwałę Rady Miejskiej w Brzegu z dnia 23 października 2006r., Nr LV/470/06, w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy - Miasto Brzeg, wnosząc o stwierdzenie jej nieważności z powodu istotnego naruszenia prawa. W uzasadnieniu podał, że zaskarżona uchwała została podjęta m. in. na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.). Przepis art. 21 ust. 3 tej ustawy, w punktach od 1 do 7, określa elementy, które w szczególności winny zawierać zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Wymienione w komentowanym przepisie elementy "zasad" stanowią katalog otwarty, na co wskazuje wyrażenie "w szczególności". Wojewoda podkreślił jednocześnie, że są to elementy obligatoryjne, a więc rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, została zobowiązana do ich określenia. Uzasadniając swoje stanowisko, organ nadzoru powołał się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i stwierdził, że dla ważności przedmiotowej uchwały konieczne jest uregulowanie w niej wszystkich kwestii, o których mowa w art. 21 ust. 3 pkt 1-7 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Tymczasem, w zaskarżonej uchwale brak jest przepisów dotyczących wysokości dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającej oddanie w najem lub w podnajem lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego oraz wysokości dochodu gospodarstwa domowego, uzasadniającej zastosowanie obniżek czynszu, o czym mowa w pkt 1 ust. 3 art. 21 omawianej ustawy. W § 2 zaskarżonej uchwały Rada Miejska wskazała przesłanki, jakie muszą spełniać osoby uprawnione do zawarcia umowy najmu, stanowiąc, że gmina zawiera umowy najmu z osobami pełnoletnimi, które stale zamieszkują na terenie Gminy Miasto Brzeg i nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego, a w przypadku małżonków lub osób pozostających faktycznie we wspólnym pożyciu ubiegających się wspólnie o zawarcie umowy najmu, żadnemu z nich nie przysługuje taki tytuł. Wojewoda podniósł, że w zapisie tym Rada Miejska nie określiła tzw. kryterium dochodowego. W art. 4 ust. 1 i 2 cyt. wyżej ustawy prawodawca zastrzegł, że uprawnionymi są wszyscy członkowie wspólnoty samorządowej, którzy posiadają niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe i którzy spełniają jednocześnie kryterium dochodowe. Rada Gminy posiada zatem nie tylko prawo, ale i obowiązek określenia wysokości dochodu gospodarstwa domowego uprawniającego do zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego. Co prawda, Rada Miejska zawarła w zaskarżonej uchwale zapisy dotyczące tego kryterium w odniesieniu do lokali mieszkalnych wynajmowanych na czas nieoznaczony (§ 3 lit. a tiret drugie uchwały) oraz dochodu uprawniającego do zawarcia umowy najmu lokali socjalnych (§ 4 ust. 3 uchwały), jednak regulacje te zamieszczono w przepisach określających kryteria pierwszeństwa, o jakich mowa w art. 21 ust. 3 pkt 3 omawianej ustawy. Wojewoda podał, że nie kwestionuje uprawnienia Rady do określenia wysokości dochodu jako jednego z kryteriów pierwszeństwa zawarcia umowy najmu lokali gminnych, jednak ustalenie limitu dochodów, do określenia którego Rada jest obowiązana na podstawie art. 21 ust. 3 pkt 1 powoływanej ustawy, to maksymalny dochód, jaki w ogóle uprawnia do zawarcia umowy najmu lokalu należącego do mieszkaniowego zasobu gminy. Z kolei, kryteria pierwszeństwa, o jakich mowa w art. 21 ust. 3 pkt 3 przedmiotowej ustawy, powinny być ustalone w taki sposób, aby mogły zostać zaspokojone potrzeby mieszkaniowe osób znajdujących się w najcięższej sytuacji materialnej i mieszkaniowej. W uchwale rady gminy powinny się zatem znaleźć regulacje wprowadzające rozróżnienie wysokości dochodu dla dwóch różnych celów: ustalenia ogólnej zasady wynajmowania lokali (art. 21 ust. 3 pkt 1) oraz ustalenia kryterium, na podstawie którego przyznaje się pierwszeństwo do zawarcia umowy najmu (art. 21 ust. 3 pkt 3). Wojewoda zarzucił również, że w zaskarżonej uchwale brak jest postanowień odnośnie wysokości dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającej zastosowanie obniżek czynszu, do wprowadzenia których zobowiązuje brzmienie art. 21 ust. 3 pkt 1 w/w ustawy. Podsumowując podał, że brak wskazanych wyżej elementów powoduje przyjęcie przez Radę Miejską regulacji częściowej (niepełnej), co stanowi istotne naruszenie prawa uzasadniające wniosek o stwierdzenie nieważności uchwały w całości.