Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 7 maja 2021 r., sygn. III CZP 6/21

1.Niedozwolone postanowienie umowne (art. 385¹ § 1 k.c.) jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.

2.Jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.). Kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna.

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)

SSN Paweł Grzegorczyk

SSN Monika Koba

SSN Grzegorz Misiurek

SSN Anna Owczarek

SSN Agnieszka Piotrowska

SSN Roman Trzaskowski (sprawozdawca)

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 maja 2021 r., po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Finansowego we wniosku z dnia 19 października 2020 r., RF (...),

"Czy w przypadku:

a) stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytu denominowanego lub indeksowanego w walucie obcej lub

b) uznania za niedozwolone postanowień umownych przewidujących indeksację kredytu do waluty obcej, gdzie po usunięciu z niej postanowień niedozwolonych umowa kredytu nie może być dalej wykonywana,

stronom umowy przysługują roszczenia, o których mowa w przepisie art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c.?"

W przypadku odpowiedzi pozytywnej na powyższe pytanie:

"Czy świadczenia nienależne stron powstają w wyniku:

a) odpadnięcia podstawy prawnej (condictio causa finita), czy też

b) nieważności czynności prawnej zobowiązującej do świadczenia (condictio sine causa)?"

podjął uchwałę:

1.Niedozwolone postanowienie umowne (art. 385 § 1 k.c.) jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.