Wyrok SN z dnia 12 marca 2020 r., sygn. IV CSK 590/18

W przypadku oświadczenia ujętego w formie pisemnej, sens oświadczeń woli ustala się na podstawie wykładni tekstu dokumentu. Podstawową rolę grają tu językowe normy znaczeniowe, ale także kontekst i związki znaczeniowe poszczególnych postanowień w świetle całości postanowień umownych (kontekst umowny). Tekst nie stanowi jednak wyłącznej podstawy wykładni ujętych w nim oświadczeń, lecz konieczne jest również zrekonstruowanie, na podstawie przedstawionych przez strony dowodów, zgodnego zamiaru i celu stron, a zatem ustalenie tego, do czego strony dążyły dokonując określonej czynności prawnej; znaczenie mają tu okoliczności faktyczne, w których umowę uzgadniano i zawarto, a także zachowanie stron umowy przed i po jej sfinalizowaniu, w tym zachowania polegające na jej wykonywaniu, zwłaszcza w sytuacji, w której nie doszło jeszcze do sporu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Karol Weitz (przewodniczący)

SSN Anna Owczarek

‎SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa A. S. ‎przeciwko P. Spółce Jawnej w R. ‎z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej – B. K. o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 marca 2020 r., ‎skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 12 czerwca 2018 r., sygn. akt I AGa (…),

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (…) do ponownego rozpoznania i  orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 maja 2017 r. Sąd Okręgowy w L. zasądził od  strony pozwanej P. Spółki Jawnej w R. (dalej pozwany) na rzecz powódki A. S. kwotę 92 142 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4 186 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty, za równoczesnym zwrotem przez powódkę pozwanym urządzenia o nazwie gazowy Rooftop klimatyzacyjny produkcji T. S.p.A., model [...] nr fabryczny (…). Sąd oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu. Ustalił, że w dniu 21 grudnia 2012 r. strony zawarły  umowę o roboty budowlane, na podstawie, której pozwana Spółka zobowiązała się do wykonania na rzecz powódki bliżej opisanych robót wentylacyjnych, wodno-kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania oraz kotłowni, związanych z realizacją bliżej opisanej inwestycji w postaci budynku o funkcji użytkowej (sklep i sala bankietowa z zapleczem). Pozwany zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy z materiałów własnych, zgodnie ze złożoną ofertą, kosztorysem ofertowym (załącznik nr 1), obowiązującymi przepisami i normami, sztuką budowlaną i inżynierską, zaleceniami nadzoru inwestorskiego oraz zgodnie z projektem technicznym, dostarczonym przez powódkę. W § 8 umowy wykonawca zagwarantował wykonanie robót dobrej jakości, zgodnie z umową, normami technicznymi i warunkami umowy, bez wad pomniejszających wartość robót lub uniemożliwiających użytkowanie przedmiotu umowy zgodnie z jego przeznaczeniem. Na wykonane roboty i użyte materiały pozwany udzielił powódce gwarancji: 24 miesięcy na wykonane prace i według kart katalogowych producenta na zamontowane urządzenia. Na podstawie § 8 pkt 6 umowy wykonawca zobowiązał się ponosić względem zamawiającego odpowiedzialność z tytułu rękojmi, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, licząc od dnia odbioru końcowego robót, o których mowa w tej umowie, za wady fizyczne wykonanych robót oraz za wady fizyczne i prawne dostarczonych i zamontowanych elementów. W dniu 15 stycznia 2014 r. powódka odebrała całość robót zleconych do wykonania pozwanemu i zapłaciła pełne wynagrodzenie. W ramach umowy pozwany dostarczył i zamontował w budynku, przewidziane projektem urządzenie marki Rooftop [...], mające zapewnić wentylację sali balowej położonej na piętrze budynku. Urządzenie to początkowo działało poprawnie, lecz szybko zaczęły się pojawiać usterki uniemożliwiające jego eksploatację. W czerwcu 2014 r., kilkukrotnie przyjeżdżali wzywani telefonicznie przez powódkę serwisanci  i dokonywali napraw, jednak żadna z tych napraw nie doprowadziła do usunięcia usterek. Pozwany poinformował o usterkach podmiot, od którego nabył wskazane  urządzenie (interwenienta ubocznego w tej sprawie). W dniu 11 lipca 2014 r. oraz  w  dniu 18 sierpnia 2014 r. przeprowadzono badania skuteczności wentylacji  mechanicznej przedmiotowym urządzeniem; na ich podstawie stwierdzono nieskuteczność wentylacji mechanicznej wyciągowej i nawiewnej. Ustalono, że ilość powietrza systemu wentylacji wyciągowej jest znacznie mniejsza  od  wydatków  powietrza założonych przez projektanta oraz figurujących w  dokumentach producenta urządzenia; stwierdzono, że wskazane urządzenie nie  posiada parametrów, które wynikały z danych producenta i nie spełnia założeń  projektowych. Pozwany i producent urządzenia T. S.A. O. wielokrotnie kontaktowali się mailowo, wzajemnie przerzucając się odpowiedzialnością za zaistniałą sytuację i wadliwość urządzenia. Pismem z dnia 2 września 2014 r. powódka złożyła pozwanemu oświadczenie o odstąpieniu od  umowy z dnia 21 grudnia 2012 r. w zakresie dostarczenia, instalacji i montażu urządzenia Rooftop [...], żądając zwrotu kosztów zakupu i montażu urządzenia w wysokości 96.328 zł i powołując się na okoliczność, że pozwany, mimo wezwań ze strony powódki, nie usunął usterek urządzenia, które nie posiada właściwości przewidzianych w umowie.