Wyrok SN z dnia 7 lutego 2019 r., sygn. II CSK 120/17

Parafiom Kościoła Rzymskokatolickiego położonym na terenie zaboru pruskiego, które po pierwszej wojnie światowej znalazły się w granicach Rzeczypospolitej Polskiej, przysługuje uprawnienie do wystąpienia z roszczeniami przewidzianymi w art. 61 w związku z art. 63 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (jedn. tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 380), dotyczącymi nieruchomości będących wcześniej własnością katolickich gmin kościelnych.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Władysław Pawlak (przewodniczący)

SSN Marta Romańska

SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Parafii (...) w M. przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie (...) o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 lutego 2019 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 14 września 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

1) oddala skargę kasacyjną;

2) zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5400 zł (pięć tysięcy czterysta) tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka Parafia (...) w M. domagała się przyznania przez pozwaną Agencję Nieruchomości Rolnych w P. odpowiednich nieruchomości zamiennych w zamian

za nieruchomości przejęte przez Skarb Państwa, które były objęte księgą wieczystą nr (...), prowadzoną przez Sąd Grodzki w K. oraz księgą wieczystą M. tom III wykaz 87, stanowiące obecnie działki ujęte w zestawieniach synchronizacyjnych nr 1 i 2, ewentualnie przyznania przez Skarb Państwa-Wojewodę (...), Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych i Starostę K. takich nieruchomości, które powinna wskazać Agencja Nieruchomości Rolnych, ewentualnie zasądzenia od Skarbu Państwa-Starosty K. kwoty 570 000 zł tytułem odszkodowania za te nieruchomości. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2015 r. zasądził na rzecz powódki od Skarbu Państwa-Wojewody (...) kwotę 697 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2011 r., oddalił powództwo w stosunku do Agencji Nieruchomości Rolnych. Z poczynionych ustaleń wynika, że powódka posiada osobowość prawną, stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (jedn. tekst Dz. U z 2018 r., poz. 380, dalej: "u.s.p.k.k."), została erygowana w XIII wieku, należy do Diecezji K. Była właścicielką nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K. o powierzchni 41,9142 ha oraz nieruchomości objętej księgą wieczystą M. tom III wykaz 87 o powierzchni 4,1650 ha.