Wyrok SN z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. II CSK 33/15

1. Kwota wypłacona lub złożona do depozytu przez wnioskodawcę wywłaszczenia, w wykonaniu obowiązku nałożonego decyzją o przyznaniu odszkodowania, miała charakter świadczenia uzyskanego przez wywłaszczonego w związku ze wskazaną decyzją o odjęciu prawa własności, zatem zaspakajała ten sam interes majątkowy, który byłby uwzględniony poprzez wypłatę odszkodowania bezpośrednio przez Skarb Państwa, na rzecz którego nastąpiło wywłaszczenie.

2. Prawomocne postanowienie sądu, które zezwala dłużnikowi na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu, może być prawnie nieuzasadnione i nie wywołać skutku polegającego na spełnieniu świadczenia, z tym że wady te może konwalidować wniosek wierzyciela o wydanie mu przedmiotu świadczenia z depozytu. W braku takiego wniosku zagadnienie, czy złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu było prawnie uzasadnione, tj. czy złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu nastąpiło z przyczyny przewidzianej przez prawo materialne, a złożony przedmiot świadczenia był zgodny z treścią zobowiązania i odpowiadał dalszym wymaganiom art. 354 § 1 k.c. w zw. z ustawą wywłaszczeniową, powinno być przedmiotem samodzielnego lub przesłankowego rozstrzygnięcia w innym postępowaniu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marian Kocon (przewodniczący)

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

SSN Katarzyna Tyczka-Rote

w sprawie z powództwa Parafii Rzymskokatolickiej [...]przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie [...] o przywrócenie własności nieruchomości, ewentualnie o przyznanie nieruchomości zamiennej, ewentualnie o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 grudnia 2015 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 16 lipca 2014 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu, pozostawia temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka - Parafia Rzymskokatolicka [...] pozwem z dnia 1 lipca 2011 r. wniosła o (1) przyznanie od pozwanej Agencji Nieruchomości Rolnych - Oddział Terenowy w P. odpowiednich nieruchomości zamiennych w zamian za nieruchomości o powierzchni 7505 m2, położone w P. przy ulicy Ł. oraz os. W., stanowiące obecnie działki nr ew. 3/4, 3/5, 3/6 i 3/7, uprzednio objęte księgą wieczystą N. tom 1 karta 24, które wywłaszczono na rzecz Skarbu Państwa, ewentualnie o (2) przyznanie od pozwanego Skarbu Państwa - Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych lub Prezydenta Miasta P. odpowiednich nieruchomości zamiennych w zamian za wskazane nieruchomości wywłaszczone na rzecz Skarbu Państwa, ewentualnie o (3) zasądzenie Miasta P. na przywrócenie prawa własności nieruchomości wskazanych wyżej, w części ograniczonej do działek obecny nr ew. 3/4, 3/5 i 3/6, ewentualnie o (4) zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta P. kwoty 6.993.600 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu tytułem odszkodowania za wskazane nieruchomości wywłaszczone na rzecz Skarbu Państwa.