Wyrok SN z dnia 16 stycznia 2018 r., sygn. I CSK 54/17

Zarzut naruszenia art. 357¹ k.c. nie może być brany pod uwagę w postępowaniu kasacyjnym z tego względu, że uruchomienie sądowej kontroli umowy w świetle tego przepisu może nastąpić w wyniku wszczęcia odpowiedniego procesu przez pozwanego. Nie może natomiast nastąpić w wyniku podniesienia zwykłego zarzutu procesowego w innym postępowaniu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jan Górowski (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)

SSN Wojciech Katner

w sprawie z powództwa Banku [...] w [...] S.A. z siedzibą w [... ] przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjno Usługowo Handlowemu "K." sp. j. z siedzibą w [... ] o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 10 stycznia 2018 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [... ] z dnia 21 lipca 2016 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania oraz do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód - Bank [...] w [...] dochodził od - Przedsiębiorstwa Produkcyjno -Usługowo [...] "K." spółki jawnej - kwoty 1.111.546,41 zł wraz z odsetkami umownymi według stopy 5,27% od kwoty 1.911.546,11 zł od dnia 18 marca 2009 r. do dnia zapłaty. W dniu 28 maja 2009 r. wydany został nakaz zapłaty (w sprawie XX GNC .../09), uwzględniający dochodzona należność. Nakaz ten następnie został uchylony (wyrokiem z dnia 19 grudnia 2014 r.) w następstwie wniesienia przez stronę pozwaną zarzutów. Wyrok ten oparto na następujących ustaleniach faktycznych.

W dniu 14 listopada 2006 r. strony zawarły "Umowę ramową dotyczącą transakcji terminowych i pochodnych" (dalej - "umowa ramowa"), do której miały zastosowanie postanowienia "Regulaminu Transakcji Terminowych i Pochodnych" (dalej: "Regulamin TTiP") z dnia 8 maja 2002 r. Zawarcie umowy poprzedziło spotkanie, podczas którego przedstawiano klientowi różne transakcje zabezpieczające ryzyko walutowe (zarządzanie ryzykiem walutowym przedsiębiorstwa, ogólne warunki zarządzania ryzykiem walutowym). W dniu 27 czerwca 2008 r., a następnie w dniu 23 lipca 2008 r. strony zawarły "Umowę nierzeczywistego terminowego kupna waluty wymienialnej przez Bank z limitowanym zyskiem klienta" (OWT 246338-661) i "Umowę nierzeczywistego kupna waluty przez Bank z limitowanym zyskiem klienta" (OWT 255598-623; umowy transakcji terminowych). Na podstawie obu tych umów strony zobowiązały się do dokonywania kolejnych, pojedynczych transakcji terminowych kupna waluty w okresie od lipca 2008 r. do lipca 2009 r. (z odrębnym dniem rozliczenia i kurs terminowy). W lutym 2009 r., gdy powinna być wykonana transakcja nr OWT 24645, nie doszło do jej realizacji, pozwana Spółka nie sprzedała Bankowi umówionej kwoty euro w dacie realizacji kolejnej transakcji (tj. w dniu 2 marca 2008 r.). Oznaczało to tzw. przypadek naruszenia, który aktualizował uprawnienie Banku do wypowiedzenia umowy na podstawie art. 7(a) Regulaminu. Ostatecznie uruchomiona została procedura wcześniejszego rozwiązania umowy w zakresie niezrealizowanych transakcji i obliczono kwotę zadłużenia strony pozwanej wobec Banku na kwotę 1.911.546,41 zł. Pozwany został wezwany przez Bank do zapłaty tej kwoty w terminie do dnia 18 marca 2009 r.