Wyrok SN z dnia 20 grudnia 2017 r., sygn. I CSK 163/17

Zasady słuszności, zawarte w art. 5 k.c. mogą wspomóc zastosowanie art. 189 k.p.c., jeśli powództwo o ustalenie prawa wynika z trwającego przez wiele lat splotu okoliczności i stosunków prawnych, których rozwikłanie w procesie sądowym nakazuje przyznanie racji tej stronie, która wymaga ochrony ze względu na ogólne poczucie sprawiedliwości.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Wojciech Katner (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Marian Kocon

SSN Marta Romańska

w sprawie z powództwa Izby Adwokackiej w W. przeciwko Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej "C." w W. o ustalenie, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 20 grudnia 2017 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 10 listopada 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 15 maja 2015 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił powództwo Izby Adwokackiej w W. w sprawie przeciwko Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej "C." w W. o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c., że powodowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego o łącznej powierzchni 163,95 m², położonego w budynku wielomieszkaniowym w W., szczegółowo opisanego w pozwie.

Rozstrzygnięcie to zapadło na gruncie następujących ustaleń faktycznych. W wyniku działu spadku dokonanego postanowieniem sądowym z 1965 r., opisane wcześniej mieszkanie własnościowe po zmarłej w 1943 r. C. P. otrzymał W. P. Mieszkanie było w tym czasie zajmowane w głównej części przez Zespół Adwokacki oraz fragment przez jednego lokatora. W 1966 r. Spółdzielnia wezwała W. P. do spełnienia formalności członkowskich, w tym do wpłaty udziału w wysokości 300 złotych i wpisowego 50 złotych, albo do wystąpienia do zarządu o zwrot wkładu budowlanego stanowiącego wartość lokalu. W 1968 r. Spółdzielnia poinformowała, że w związku z niedopełnieniem wskazanych warunków, lokal pozostaje własnością spółdzielni w dyspozycji jej zarządu.

Dnia 15 maja 1989 r. Spółdzielnia poinformowała Okręgową Radę Adwokacką w W. (dalej jako ORA), że umową z 1956 r. wynajęła lokal jako użytkowy Radzie Adwokackiej dla Zespołu Adwokackiego nr (...) i wskazała, że po nabyciu przez Radę Adwokacką od W. P. własnościowego prawa do wymienionego lokalu, Radzie Adwokackiej przysługiwać będzie prawo przyjęcia w poczet członków Spółdzielni, zgodnie z jej statutem. Miesiąc później, dnia 15 czerwca 1989 r. W. P. zawarł z ORA umowę, na mocy której przeniósł odpłatnie należące do niego prawo do wymienionego lokalu, oświadczając, że zrezygnuje z członkostwa w Spółdzielni z chwilą przyjęcia ORA w poczet członków. Pół roku później Zarząd Spółdzielni poinformował, że z dniem 25 października 1989 r. ORA stała się członkiem Spółdzielni i wezwał do wpłaty wpisowego oraz udziałów członkowskich w wysokości 620 000 złotych.