Abuzywność klauzul waloryzacyjnych w umowach kredytowych - Wyrok SN z dnia 9 maja 2024 r., sygn. II CSKP 170/23

Postanowienia umowy kredytowej, które upoważniają bank do jednostronnego przeliczania wartości kredytu i rat na podstawie zmiennego kursu walut, stanowią główne świadczenia stron i w przypadku uznania ich za abuzywne, skutkują nieważnością umowy kredytowej, gdyż zniszczenie mechanizmu indeksacji uniemożliwia dalsze wykonywanie umowy zgodnie z jej zamierzonym charakterem.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Krzysztof Wesołowski (przewodniczący, sprawozdawca)

‎SSN Dariusz Pawłyszcze

SSN Piotr Telusiewicz

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 9 maja 2024 r. w Warszawie ‎skarg kasacyjnych powoda i pozwanego ‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 września 2021 r., I ACa 386/21,
‎wydanego w sprawie z powództwa I. C. ‎przeciwko Bank S.A. w W. ‎o zapłatę i ustalenie,

1. uchyla zaskarżony wyrok w zakresie pkt I lit. a oraz pkt II w części dotyczącej oddalenia apelacji powoda;

2. oddala skargę kasacyjną pozwanego;

3. pozostawia Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 30 września 2021 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie na skutek apelacji obu stron zmienił wyrok Sądu Okręgowego w punkcie pierwszym częściowo w ten sposób, że oddalił powództwo o zapłatę odsetek od kwot w nim zasądzonych za okres od 30 listopada 2017 r. do 7 sierpnia 2019 r.; w punkcie drugim częściowo w ten sposób, że zasądził pozwanego na rzecz powoda kwotę 43 262,44 zł wraz ‎z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 8 sierpnia 2018 r. do dnia za zapłaty; ‎w punkcie trzecim częściowo w ten sposób, że ustalił, iż pozwany ponosi koszty procesu w całości; w pozostałym zaś zakresie obie apelacje oddalił. Sąd Apelacyjny orzekł także o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd Okręgowy z wyjątkiem dotyczących terminu wymagalności roszczenia powoda. Ustalenia te, w zakresie niezbędnym do rozpoznania skarg kasacyjnych, są następujące: W dniu 26 kwietnia 2006 r. między powodem a poprzednikiem prawnym pozwanego - Bank S.A. w W. została zawarta umowa nr […] o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „[...]” waloryzowany kursem CHF na kwotę 403 000 zł na okres 360 miesięcy, tj. od 26 kwietnia 2006 r. do 5 maja 2036 r. Jako walutę waloryzacji kredytu wskazano CHF (§ 1 ust. 3 umowy). W § 1 ust. 3A umowy wskazano, że kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec 4 kwietnia 2006 r. według kursu kupna waluty z tabeli kursowej Banku S.A. wynosi 164 101,31 CHF. Wskazano też, że kwota ta ma charakter informacyjny i nie stanowi zobowiązania banku, zaś wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu może być różna od podanej w wymienionym punkcie. Celem kredytu było finansowanie zakupu dwóch działek gruntu zabudowanych domem jednorodzinnym, położonych w M..