Wyrok SN z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. I CSK 203/16

1. Zasadą w stosunkach umownych między przedsiębiorcą a konsumentem jest wyraźny sposób składania oświadczeń woli przez konsumenta. Dorozumiane złożenie oświadczenia woli przez określone zachowanie się konsumenta, zwłaszcza w postaci jego milczenia może być uznane za oświadczenie woli tylko wtedy, gdy na to pozwala przepis prawa, strony się tak umówią, oraz gdy stosunek umowny przedsiębiorcy z konsumentem ma być kontynuowany na takich samych warunkach jak dotychczasowe, uzgodnione wcześniej między stronami, z zachowaniem ich równorzędności jako kontrahentów umowy. Taki wniosek wynika pośrednio z art. 385³ pkt 18 k.c. uznającego za klauzulę niedozwoloną postanowienie umowne dotyczące przedłużenia umowy zawartej na czas oznaczony z konsumentem, gdy nie ma on wystarczającego terminu na wypowiedzenie się.

2. Jeżeli umowa została zawarta między bankiem i konsumentem na piśmie, to jej kontynuacja nie powoduje potrzeby formalizowania sposobu wyrażenia woli stron, wymagając aby była wyraźna i miała formę pisemną. W umowie odnawialnej chodzi o potwierdzenie woli dalszego pozostawania w stosunku umownym o tej samej treści, co dotychczasowa, znana stronom i przez nie przyjęta. Może to przybrać postać oświadczenia woli przez milczenie konsumenta, co znacznie upraszcza realizację umowy w założeniu mającej charakter ciągły. Nie można tego jednak aprobować wtedy, gdy kontrahent konsumenta (bank - przedsiębiorca) zamieszcza we wzorcu umownym i w umowie postanowienia pozwalające na jednostronną zmianę treści tej umowy. To zmienia charakter stosunku prawnego i objawia zamiar banku zawarcia nowej umowy o nowej treści, nie stanowi zatem umowy kredytu odnawialnego, o jakim była mowa w rozpoznawanej sprawie, wymagając wyraźnego oświadczenia woli konsumenta i zachowania formy pisemnej, zgodnie z art. 29 u.k.k.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)

SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

SSN Anna Kozłowska