Wyrok SN z dnia 30 listopada 2023 r., sygn. II CSKP 635/23

1. W przypadku umów kredytowych indeksowanych do CHF, klauzule umożliwiające bankom swobodne ustalanie kursów walut są abuzywne i rażąco naruszają interesy konsumentów. 

2. Prawomocny wyrok zasądzający roszczenie nie zamyka drogi do postępowania kasacyjnego, nawet pomimo ogłoszenia upadłości dłużnika. 

3. Po usunięciu abuzywnych klauzul z umowy, ta powinna nadal obowiązywać, o ile jest to prawnie możliwe, chyba że jej całkowity upadek narażałby konsumenta na szczególnie niekorzystne konsekwencje. Klauzule umowne naruszające prawa konsumentów są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i muszą zostać uznane za nieważne.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

Pierwszy Prezes SN Małgorzata Manowska (przewodniczący)

‎Prezes SN Joanna Misztal-Konecka (sprawozdawca)

‎SSN Marcin Łochowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 30 listopada 2023 r. w Warszawie
‎skargi kasacyjnej E.N., H.N. i S.N.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
‎z 28 lutego 2019 r., I ACa 1310/18,
‎w sprawie z powództwa E.N., H.N. i S.N.
‎przeciwko syndykowi masy upadłości Banku spółki akcyjnej w W.
‎przy udziale Rzecznika Praw Obywatelskich
‎o zapłatę,

uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 1 co do oddalenia apelacji powodów oraz w punkcie 2, i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

2. Wyrokiem z 21 sierpnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Świdnicy zasądził od pozwanego banku na rzecz powodów solidarnie 16 120,12 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 marca 2017 r. do dnia zapłaty (pkt I); dalej idące powództwo oddalił (pkt II) oraz rozstrzygnął o kosztach procesu (pkt III). U podstaw tego rozstrzygnięcia legło uznanie przez Sąd Okręgowy za niedozwolone postanowień umownych dających bankowi możliwość określania w sposób dowolny kursu franka szwajcarskiego na potrzeby ustalania wysokości rat kredytu. Biorąc pod uwagę to, że strona pozwana przy przeliczaniu poszczególnych rat kredytu z franków na złotówki posługiwała się kursami rażąco mniej korzystnymi dla powodów niż kursy średnie NBP obowiązujące w dniu spłaty kredytu, Sąd Okręgowy stwierdził, że bez podstawy prawnej pobrano od powodów 16 120,12 zł. W konsekwencji zasądził od strony pozwanej zwrot tej kwoty jako świadczenia nienależnego. Sąd Okręgowy nie uznał za zasadne roszczenia w wysokości 780 zł, ponieważ opłaty te zostały poniesione zgodnie z tabelami opłat bankowych celem uzyskania zaświadczenia o wysokości zadłużenia oraz historii spłat kredytu.