Uchwała SN z dnia 24 września 2004 r. sygn. II PZP 8/04

Przewodniczący SSN Maria Tyszel

Sędziowie SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz (sprawozdawca), Andrzej Wróbel

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2004 r. sprawy z powództwa Wioletty B.-S. przeciwko „W." SA w P. o zapłatę, na skutek zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2004 r. [...]

„Czy pracownik, który z pracodawcą zawarł porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę i wypłacie odszkodowania może uchylić się na podstawie przepisu art. 88 § 1 kc w związku z art. 300 kp, jedynie częściowo od skutków prawnych tego oświadczenia a to w zakresie wysokości umówionego odszkodowania ?"

podjął uchwałę:

Pracownik, który zawarł z pracodawcą porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę za odszkodowaniem, nie może na podstawie art. 88 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli jedynie w części dotyczącej wysokości odszkodowania.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z dnia 19 grudnia 2002 r. zasądził od spółki „W." SA w P. na rzecz Wioletty B.-S. kwotę 134.045 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn ekonomicznych i umorzył postępowanie w sprawie w odniesieniu do kwoty 15.770 zł z uwagi na ograniczenie żądania pozwu o tę właśnie kwotę.

Sąd Okręgowy ustalił, że powódka pozostawała ze stroną pozwaną w stosunku pracy od dnia 3 września 1999 r., początkowo na okres próbny, a potem na czas nieokreślony, przy czym od dnia 1 listopada 2001 r. zajmowała stanowisko kierownika marki, za wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 7.885 zł. W dniu 16 lipca 2001 r. trzy działające w Spółce organizacje związkowe - z jednej strony oraz inwestor, którym były dwie spółki akcyjne prawa francuskiego mające siedziby w Paryżu, tj. S.L. oraz P.R. - z drugiej strony, zawarły Pakiet Socjalny Pracowników P. Zakładów Przemysłu Spirytusowego „P." SA, który wszedł w życie w dniu 28 sierpnia 2001 r. Na podstawie art. 3 pkt 1 Pakietu jego postanowieniami zostali objęci wszyscy pracownicy Spółki, którzy w dniu jego podpisania byli zatrudnieni w Spółce na podstawie umów o pracę na czas nieokreślony i którzy pozostawali w zatrudnieniu na podstawie tych umów w chwili uzyskania przez inwestora zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na nabycie akcji tej Spółki. Jednocześnie w art. 6 pkt 1 Pakietu inwestor zapewnił, że Spółka nie będzie (z zastrzeżeniem określonych wyjątków) przez okres 48 miesięcy, licząc od dnia wejścia w życie Pakietu, rozwiązywać umów o pracę z pracownikami Spółki spełniającymi warunki przewidziane w art. 3 pkt 1 Pakietu. Gwarancja zatrudnienia nie dotyczyła jednak pracowników, z którymi rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w drodze porozumienia stron. Wart. 7 pkt 1 Pakietu strony zawierające go postanowiły, że gdyby pozwana Spółka nie była w stanie dotrzymać gwarancji zatrudnienia, a rozwiązanie umowy o pracę nastąpiłoby na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, pozwana Spółka jest obowiązana do wypłacenia pracownikowi odprawy przewidzianej w obowiązujących przepisach prawa oraz w zakładowym układzie zbiorowym pracy, przy czym gdyby odprawa okazała się niższa niż iloczyn kwoty miesięcznego wynagrodzenia pracownika i liczby miesięcy, które pozostały do upływu okresu gwarancji zatrudnienia, pracownikowi należy się odszkodowanie równe różnicy między tymi kwotami. W dniu 4 lipca 2002 r. członek zarządu pozwanej Spółki Ireneusz K. przedstawił powódce na piśmie propozycję rozwiązania z dniem 31 lipca 2002 r. stosunku pracy w drodze porozumienia stron z przyczyn ekonomicznych. Odszkodowanie należne w zamian powódce wyniosłoby 157.700,00 zł brutto. Strona pozwana oczekiwała również od powódki złożenia oświadczenia, że wypłacenie jej powyższej kwoty będzie stanowiło ze strony pozwanej Spółki wypełnienie wszelkich zobowiązań wynikających z umowy o pracę oraz z tytułu rozwiązania tej umowy, a także z zakładowego układu zbiorowego pracy. Zaproponowała ponadto złożenie wspólnego oświadczenia, że strony nie wysuwają i nie będą w przyszłości wysuwać wobec siebie żadnych roszczeń z tytułu łączącego je stosunku pracy, gdyż wszelkie ich roszczenia finansowe zostały zaspokojone. Ponieważ Ireneusz K. zapewnił powódkę, że kwota 157.700 zł wypełnia wszystkie zobowiązania Spółki, powódka podpisała porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę. Nie wiedziała jednak, że wymieniona kwota nie stanowi całości zobowiązań Spółki, a zwłaszcza że nie obejmuje zobowiązań Spółki przewidzianych w Pakiecie. W rzeczywistości wypełnienie wszelkich zobowiązań strony pozwanej z tytułu rozwiązania z powódką umowy o pracę stanowiłaby kwota 291.745 zł. W pozwie z dnia 3 marca 2003 r. powódka złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli zawartego w porozumieniu z dnia 4 lipca 2002 r. -jako złożonego pod wpływem błędu wywołanego przez pozwaną Spółkę.