Wyrok SN z dnia 26 czerwca 2006 r., sygn. II PK 337/05

Uchylenie się przez pracownika od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pracodawcy pod wpływem błędu w porozumieniu o rozwiązaniu umowy o pracę (art. 84 § 1 i 2 k.c. oraz art. 88 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.) obejmuje wszystkie skutki tej czynności prawnej.

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krystyna Bednarczyk (przewodniczący),

SSN Andrzej Wróbel,

SSA Romualda Spyt (sprawozdawca)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 czerwca 2006 r. sprawy z powództwa Wioletty B.S. przeciwko "W." SA w P. o zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 czerwca 2005 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Prawomocnym wyrokiem z dnia 16 czerwca 2005 r. Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu oddalił apelację pozwanej "W." SA w P. od wyroku Sądu OkręgowegoSądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 19 grudnia 2003 r. w sprawie z powództwa Wioletty B.S. o zapłatę. Wyrokiem tym Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 134.045 zł jako uzupełnienie odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę, uznając, że powódka skutecznie uchyliła się od swojego oświadczenia woli zawartego w porozumieniu o rozwiązaniu umowy o pracę z dnia 4 lipca 2002 r. w zakresie wysokości odszkodowania i w związku z tym w miejsce ugodzonego odszkodowania przysługuje jej odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę w wysokości wynikającej z obowiązujących u pozwanego przepisów prawa. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące okoliczności zawarcia między stronami porozumienia z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, a w szczególności ustalenie, iż powódka godząc się na określone tym porozumieniem odszkodowanie, wprowadzona została w błąd przez pozwanego co do wysokości przysługującego jej odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn ekonomicznych. Za Sądem Okręgowym Sąd Apelacyjny uznał, że powódce w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z przyczyn dotyczących pracodawcy przysługiwałoby znacznie wyższe odszkodowanie niż to, które wynikało z porozumienia. Na podstawie Pakietu Socjalnego Pracowników P. Zakładów Przemysłu Spirytusowego "P." SA, obowiązującego u pozwanej, powódka nabyłaby prawo do odszkodowania w wysokości 291.745 zł, natomiast w wyniku porozumienia powódka otrzymała kwotę 157.700 zł. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że powódka na skutek działań pozwanego została wprowadzona w błąd co do uregulowań zawartych w Pakiecie Socjalnym. Z tego powodu zgodziła się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, pozostając w błędnym przeświadczeniu, że zaproponowana przez pozwanego kwota wyczerpuje wszystkie jej ewentualne roszczenia wynikające z tego Pakietu. Stąd też powódka uprawniona była do uchylenia się od skutków oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę, co też uczyniła w niniejszym procesie, wnosząc w dniu 3 marca 2003 r. pozew zawierający stosowne oświadczenie. Jednakże odmiennie niż Sąd Okręgowy, Sąd Apelacyjny uznał, że powódka nie mogła uchylić się jedynie częściowo od skutków oświadczenia woli - wyłącznie w zakresie wysokości odszkodowania. Takie bowiem stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 września 2004 r., II PZP 8/04, rozstrzygając zagadnienie prawne, przedstawione w niniejszej sprawie przez Sąd Apelacyjny na postawie art. 390 § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy w przywołanej wyżej uchwale stwierdził, że pracownik, który zawarł z pracodawcą porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę za odszkodowaniem, nie może na podstawie art. 88 § 1 k.p.c. w związku z art. 300 k.p. uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli jedynie w części dotyczącej wysokości odszkodowania. Sąd Apelacyjny podkreślił, że powyższa uchwała nie zmieniła stanowiska stron procesu. Ostatecznie Sąd Apelacyjny stwierdził, że wobec treści uchwały uzasadniony jest zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 84 k.c. w związku z art. 88 k.c., jednakże nie prowadzi to do skutków wskazanych w apelacji. Wywiódł, że powódka skutecznie uchyliła się w całości od skutków oświadczenia woli wyrażonego w porozumieniu z dnia 4 lipca 2002 r. Czynność ta unicestwiła wszystkie skutki tego porozumienia, a więc zarówno co do odszkodowania jak i co do rozwiązania stosunku pracy. Jednakże zdaniem Sądu Apelacyjnego przyjęcie, że powódka nadal pozostaje pracownikiem pozwanego sprzeczne byłoby z wolą obydwu stron, gdyż to pozwana wystąpiła z inicjatywą rozwiązania stosunku pracy. Sąd Apelacyjny przyjął zatem, że pozwana - w sytuacji gdyby nie zawarła z powódką porozumienia z dnia 4 lipca 2004 r. - winna była rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Tak zatem należy traktować jej oświadczenie woli, wynikające z przedmiotowego porozumienia, co daje powódce prawo do pełnego odszkodowania z Pakietu Socjalnego. Z tego względu Sąd Apelacyjny uznał rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego za odpowiadające prawu i oddalił apelację pozwanej.