Wyrok NSA z dnia 16 marca 2006 r., sygn. I OSK 583/05

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Rausz /spr./, Sędziowie NSA Izabella Kulig- Maciszewska, Joanna Runge -Lissowska, Protokolant Jacek Gaj, po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2006r. r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 listopada 2004r. sygn. akt I SA 1802/03 w sprawie ze skargi P. S.A. w Warszawie na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie nabycia z mocy prawa własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 24 listopada 2004 r. sygn. akt I SA 1802/03 uchylił decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z 29 maja 2003 r. nr KKU-84/83 oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody Dolnośląskiego z 26 marca 2003 r. nr RR.V.K.7723/G/155/32-2/02 w przedmiocie nabycia przez Gminę Miejską Wrocław z mocy prawa własności nieruchomości położonej we Wrocławiu przy ul. Hermanowskiej 28-60 oznaczonej jako działka nr 3/1 AM-6 o powierzchni 25 065 m2.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podniósł, że Wojewoda Dolnośląski swą decyzję komunalizacyjną uzasadniał tym, że Dolnośląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych we Wrocławiu została zobowiązana decyzją z 25 lipca 1988 r. Urzędu Miejskiego we Wrocławiu do ponoszenia opłat z tytułu zarządu przedmiotowej nieruchomości. Decyzja o ustanowieniu opłat za zarząd nie była wystarczającym dowodem ustanowienia zarządu w sensie prawnym. Należy zatem, zdaniem organu, uznać, że nieruchomość pozostawała w dniu 27 maja 1990 r. we władaniu Dolnośląskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu bez tytułu prawnego.

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z 29 maja 2003 r. utrzymała w mocy decyzję Wojewody Dolnośląskiego.

Przedmiotowe mienie jest mieniem państwowym, a jego użytkownikiem były Polskie Koleje Państwowe, które okresowo ponosiły opłaty z tego tytułu. Nie przedstawiły jednak decyzji o ustanowieniu zarządu nieruchomością. Wyłączeniu spod komunalizacji podlega mienie, które bezpośrednio przed wejściem w życie ustawy z 10 maja 1990 r. znajdowało się pod zarządem innych niż Państwo, państwowych osób prawnych. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem NSA istnienia zarządu nie można domniemywać, lecz musi on wynikać wprost z decyzji o jego ustanowieniu. Także wnoszenie opłat nie oznacza, że zarząd został ustanowiony, a w postępowaniu komunalizacyjnym nie stosuje się przepisów § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 16 marca 1993 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu. Nie można też podzielać poglądu, że przedmiotowe mienie nie podlega komunalizacji, ponieważ organem założycielskim przedsiębiorstwa był minister. Z orzecznictwa NSA wynika, że nawet wówczas niezbędna jest decyzja o ustanowieniu zarządu lub stosowna umowa cywilna. Gdy żadnego z tych dokumentów nie ma - nieruchomość podlega komunalizacji.