Wyrok NSA z dnia 25 listopada 2009 r., sygn. I OSK 221/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) Sędzia NSA Jerzy Bujko Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Polskich Kolei Państwowych S.A. z siedzibą w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 793/08 w sprawie ze skargi Polskich Kolei Państwowych S.A. z siedzibą w Warszawie na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie nabycia mienia państwowego z mocy prawa przez gminę oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 4 listopada 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 793/08 oddalił skargę Polskich Kolei Państwowych Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lutego 2008 r. [...], w przedmiocie nabycia mienia państwowego z mocy prawa przez gminę.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach sprawy:

Wojewoda Dolnośląski decyzją z dnia 14 grudnia 2007 r. stwierdził nabycie z dniem 27 maja 1990 r. przez Gminę Żmigród z mocy prawa nieodpłatnie prawa własności nieruchomości położonej w P., Gmina Żmigród, w obrębie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr[...], nr [...] i nr [...].

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, że przedmiotowa nieruchomość w dniu 27 maja 1990 r., to jest w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.), stanowiła własność Skarbu Państwa i pozostawała tylko w faktycznym władaniu Polskich Kolei Państwowych S.A. Z tego względu podlegała komunalizacji.

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z dnia [...] lutego 2008 r., w wyniku rozpatrzenia odwołania Polskich Kolei Państwowych S.A., utrzymała w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Odnosząc się do postawionych zarzutów wskazała, iż zarówno wydzielanie jak i obejmowanie przez państwowe osoby prawne przekazywanych im przez właściwy organ państwa, państwowych nieruchomości gruntowych w zarząd następowało przed dniem 27 maja 1990 r. w trybie określonym w art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99), a wcześniej w użytkowanie, na podstawie ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 32, poz. 159), które przeszło później w zarząd, bądź jeszcze wcześniej decyzjami władz państwowych wydawanymi na podstawie art. 2 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. Nr 47, poz. 354). Prawo zarządu konkretną nieruchomością nie podlegało domniemaniu, gdyż regulowane było ustawą, która określała sposób powstania i przeniesienia tego prawa. W szczególności z art. 38 ust. 2 wskazanej ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. wynika, że zarząd nieruchomości był ustanawiany w drodze decyzji terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego albo za zezwoleniem tego organu, na podstawie umowy o przekazanie nieruchomości między państwowymi jednostkami organizacyjnymi, bądź umowy o nabycie nieruchomości. Wszystkie państwowe jednostki miały zatem obowiązek uregulowania stanu prawnego gruntów faktycznie przez nie użytkowanych. Organ odwoławczy wskazał, że na PKP S.A. ciąży obowiązek wykazania tytułu prawnego do przedmiotowej nieruchomości. Odwołująca się Spółka, mimo wezwania, tytułu prawnego nie wykazała, ani też taki tytuł nie wynika z akt sprawy.