Wyrok NSA z dnia 3 sierpnia 2005 r., sygn. OSK 1948/04

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Stebnicka (spr.), Sędziowie NSA Wojciech Chróścielewski, Irena Kamińska, Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej małoletnich Marty i Michała H. reprezentowanych przez matkę Marię H. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2004 r. sygn. akt II SA/Wa 67/04 w sprawie ze skargi Maria H. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 5 grudnia 2003 r. (...) w przedmiocie przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 5 grudnia 2003 r., (...) odmówił przyznania małoletnim: Marcie i Michałowi H. renty rodzinnej w drodze wyjątku po zmarłym ojcu Michale H., podtrzymując tym samym swoją wcześniejszą decyzję w tym przedmiocie wydaną w dniu 1 sierpnia 2003 r. Uzasadniając powyższą decyzję Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazał na treść art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym przyznanie renty rodzinnej w drodze wyjątku jest możliwe jeśli wnioskodawca kumulatywnie spełnia następujące warunki: jest lub był osobą ubezpieczoną lub jest członkiem rodziny pozostałym po ubezpieczonym, nie spełnia warunków ustawowych do uzyskania świadczeń wskutek szczególnych okoliczności, nie może podjąć pracy ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek, nie ma niezbędnych środków utrzymania. Brak spełnienia przez wnioskodawcę któregokolwiek ze wskazanych warunków uniemożliwia przyznania mu świadczenia w drodze wyjątku. Jak wskazuje organ rentowy przyznanie renty rodzinnej jako świadczenia pochodnego osoby zmarłej powinno być poprzedzone badaniem jej uprawnień. Zgodnie z ustaleniami poczynionymi w toku postępowania stwierdzono, że ojciec dzieci w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 25 marca 2003 r. prowadził działalność gospodarczą nie opłacając jednocześnie składek na ubezpieczenie społeczne. Zgon Michała H. nastąpił po upływie 3 lat 10 miesięcy i 21 dni od ustania ubezpieczenia. W powyższym okresie był on osobą zdrową, zdolną do podjęcia zatrudnienia i nie była wobec niego orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Zdaniem organu udokumentowany okres składkowy ojca dzieci wynoszący 18 lat 6 miesięcy i 1 dzień jest nieadekwatny do wieku Michała H. w chwili zgonu - 47 lat, gdyż powinien on mieć dłuższy okres zatrudnienia. Równocześnie zostało podkreślone, że ciężkie warunki materialne nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do przyznania świadczenia.