NOWOŚĆ w Twoim INFORLEX: Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2025
Rodzice i opiekunowie wychowujący małoletnie dzieci mogą korzystać z różnych przywilejów związanych z rodzicielstwem. Są to urlopy, zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a także inne uprawnienia. Już wkrótce w Kodeksie pracy pojawi się nowa forma urlopu macierzyńskiego - uzupełniający urlop dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po porodzie. Warto już dziś zapoznać się z nowymi regulacjami i przygotować do nowych obowiązków w tym zakresie. Z myślą o specjalistach z zakresu kadr i płac przygotowaliśmy najnowsze wydanie poradnika - Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2025.
Obecnie głównym przywilejem pracujących rodziców, którzy wychowują dzieci, jest możliwość korzystania z następujących urlopów:
- macierzyńskiego,
- na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- rodzicielskiego,
- ojcowskiego,
- wychowawczego.
19 marca 2025 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1871), która rozszerzy powyższy katalog. Nowelizacja wprowadza nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców, których dziecko urodzi się jako wcześniak lub będzie wymagało dłuższego pobytu w szpitalu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie wykorzystany w jednej części, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przez pracujących rodziców lub opiekunów, dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji. Urlop ten będzie udzielany na wniosek, co oznacza, że to rodzice sami zdecydują, czy chcą z niego skorzystać. Będzie obejmował również rodziców przysposabiających dziecko i rodziny zastępcze. Co ważne, zasiłek za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100 proc. podstawy zasiłku. Jeżeli pracownik nie wykorzysta urlopu uzupełniającego bezpośrednio po przysługującym mu urlopie macierzyńskim, nie będzie mógł z niego skorzystać w innym terminie.
Nie zmieniły się natomiast przepisy ustawy zasiłkowej dotyczące wymienności uprawnień w zakresie zasiłku macierzyńskiego między ubezpieczonymi, niezależnie od ich tytułów do ubezpieczenia. Nadal możliwe jest dzielenie się uprawnieniami w zakresie zasiłku macierzyńskiego także w sytuacji, gdy jeden z rodziców ma status pracownika, a drugi jest objęty ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu, np. prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej czy bycia zleceniobiorcą. W ustawie zasiłkowej zachowano przepisy dotyczące możliwości przerwania przez ubezpieczoną – matkę dziecka – korzystania z zasiłku macierzyńskiego i przejęcia uprawnienia do tego zasiłku przez ubezpieczonego – ojca dziecka – albo ubezpieczonego – innego członka najbliższej rodziny.
Oprócz zasiłku macierzyńskiego rodzice i inni opiekunowie m.in. dzieci do lat 14 (a w przypadku dzieci niepełnosprawnych – do lat 18) mogą korzystać z zasiłku opiekuńczego. W zależności od wieku dziecka oraz okoliczności sprawowania bezpośredniej opieki ustanowione są różne limity okresu zasiłkowego. W przypadku dzieci zdrowych do lat 8 i chorych do lat 14 okres zasiłkowy wynosi 60 dni. Sprawowanie opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym do lat 18 uprawnia rodziców do zasiłku opiekuńczego przez okres 30 dni. Natomiast w przypadku dzieci chorych powyżej 14. roku życia okres zasiłkowy trwa 14 dni (limit przeznaczony dla innego chorego członka rodziny, którym jest m.in. dziecko w wieku powyżej 14 lat).
Poradnik Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2025 zawiera komplet informacji o tym, z jakich uprawnień mogą korzystać rodzice oraz inni członkowie rodziny w czasie sprawowania opieki nad dzieckiem. Kompleksowo opisano w nim zasady korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem lub adopcją, a także zasady ich rozliczania oraz ustalania wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres tych urlopów – z uwzględnieniem nowo wprowadzonego uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Publikacja szczegółowo przedstawia zasady korzystania przez pracowników z uprawnień rodzicielskich oraz wskazuje na obowiązki, jakie w tym zakresie mają pracodawcy. Dowiesz się z niej m.in.:
- komu przysługuje uzupełniający urlop macierzyński i na jakich zasadach jest udzielany,
- kiedy ojciec dziecka ma prawo do urlopu macierzyńskiego,
- jak udzielać pracownikom urlopu rodzicielskiego,
- w jakim terminie można skorzystać z urlopu ojcowskiego,
- jakie uprawnienia rodzicielskie przysługują innym niż rodzice dziecka członkom rodziny,
- jak udzielać pracownikom zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem do 14 lat,
- kiedy rodzice dziecka mogą korzystać z zasiłku opiekuńczego,
- jaka ochrona przed zwolnieniem z pracy przysługuje rodzicom w trakcie urlopów związanych z rodzicielstwem.
W poradniku znajdziesz liczne przykłady, zestawienia tabelaryczne i wzory dokumentów. To publikacja przygotowana z myślą o specjalistach z zakresu kadr i płac, kadrowych i księgowych Zainteresuje również pracodawców oraz biura rachunkowe, które prowadzą obsługę w tym zakresie.
ZAPRASZAMY DO LEKTURY!
