MF proponuje kolejne zmiany w Ordynacji podatkowej
Resort finansów pracuje nad kolejnymi zmianami przepisów Ordynacji podatkowej. Wśród zaproponowanych zmian jest wzmocnienie zasady rozstrzygania wątpliwości podatkowych na korzyść podatnika. Jeżeli w wyniku postępowania nie uda się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organy skarbowe będą musiały je rozstrzygnąć na korzyść podatnika. Zasadą będzie również co najmniej 6-miesięczne vacatio legis dla ustaw wprowadzających zmiany w podatkach.
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji zostały opublikowane kolejne, dwa projekty nowelizacji Ordynacji podatkowej. Celem nowych regulacji jest realizacja postulatu przyjaznej administracji, wzmocnienie instrumentów ochrony praw i interesów podatnika w postępowaniach podatkowych, poprawienie relacji między podatnikami i organami podatkowymi oraz zwiększenie zaufania do organów podatkowych - podkreśla MF.
Zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika
"Proponowana zmiana polega na objęciu zasadą in dubio pro tributario (tj. zasadą rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika) przypadku, gdy w sprawie wystąpią niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego. W celu wzmocnienia ochrony interesów podatnika i innych stron w prowadzonych postępowaniach podatkowych, przewidziano zmianę polegającą na wyraźnym wskazaniu, że wątpliwości co do stanu faktycznego, których nie udało się usunąć po przeprowadzeniu wnikliwego i wszechstronnego postępowania dowodowego, tj. po podjęciu wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, należy rozstrzygać na ich korzyść" - czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Reguła ta dotyczyć będzie przypadków, w których, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, nie można przyjąć, że dana okoliczność faktyczna została jednoznacznie wykazana. Wątpliwości te powinny mieć charakter konkretny i realny, co oznacza, że nie mogłyby zostać rozstrzygnięte przez dalsze czynności procesowe.
Jak podkreśla MF, taka regulacja umieszczona w zasadach ogólnych postępowania podatkowego będzie stanowiła dodatkową gwarancję chroniącą interes strony toczącego się postępowania. Jednocześnie, zasada ta nie nakłada obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla strony, lecz chodzi o "zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów nie pozwala na ustalenie faktów". W sytuacji gdy możliwe będzie przyjęcie dwóch równoważnych wersji zdarzeń, należy wybrać wersję korzystniejszą dla strony postępowania podatkowego.
Jednocześnie przewidziano wyjątki od tej zasady, które mają chronić uczestników postępowania o spornych interesach, czy inne osoby, na których interes ma wpływ wydawane przez organ rozstrzygnięcie, a także interes publiczny czy interes państwa.
Zasada ta nie znajdzie zastosowania w przypadkach gdy:
- w postępowaniu uczestniczą strony o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni wpływ na interesy innych osób;
- przepisy odrębne wymagają od strony wykazania określonych faktów;
- sprzeciwia się temu ważny interes publiczny, w tym istotny interes państwa.
6-miesięczne vacatio legis w sprawach podatkowych
W drugim z opublikowanych projektów nowelizacji Ordynacji podatkowej, MF zaproponował wprowadzenie wymogu zapewnienia co najmniej 6-miesięcznego okresu vacatio legis w przedkładanych Sejmowi projektach ustaw podatkowych, z których wynika zwiększenie obciążeń dla podatników i innych podmiotów prawa podatkowego. Zmiana ta ma zwiększyć stabilność prawa podatkowego oraz zapewnić podatnikom i innym podmiotom odpowiedni czas na dostosowanie do nowych regulacji podatkowych.
Projekt przewiduje możliwość odstąpienia od powyższej zasady, gdy przemawia za tym ważny interes publiczny lub gdy wynika to z konieczności implementacji lub wykonania przepisów prawa UE.
Projektowane zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku.
Oprac. Katarzyna Bogucka