Przepisy unijne zlikwidują lukę płacową i uchylą zakaz tajemnicy wynagrodzeń w firmie

Parlament UE przyjął 30 marca 2023 r. nowe przepisy dyrektywy, które przewidują, że struktury płac umożliwiające porównywanie wynagrodzeń, będą musiały opierać się na neutralnych płciowo kryteriach. Neutralne płciowo mają być także systemy oceny i klasyfikacji, które wchodzą w skład tych struktur. Dzięki nowym regulacjom przedsiębiorstwa będą musiały podawać informacje, które ułatwią pracownikom porównywanie wysokości wynagrodzeń i umożliwią identyfikację różnic płacowych. 

Na podstawie nowych przepisów, pracodawca będzie musiał przeprowadzić ocenę wynagrodzeń we współpracy z przedstawicielami pracowników, jeżeli przygotowane przez pracodawcę sprawozdania z wynagrodzeń wykażą 5% lukę płacową między kobietami a mężczyznami. Wobec pracodawców, którzy naruszają przepisy, państwa członkowskie będą musiały wprowadzić skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje, np. kary finansowe. Pracownik, który poniósł szkodę w wyniku naruszenia przepisów, będzie mógł domagać się odszkodowania. Po raz pierwszy w nowych przepisach uwzględniono dyskryminację krzyżową oraz prawa osób niebinarnych.

Zasadę równej pracy określa art. 157 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jednak nierówności w wynagrodzeniach między kobietami i mężczyznami utrzymują się w całej Unii na średnim poziomie ok. 13%, przy czym pomiędzy państwami członkowskimi występują znaczne różnice w tym względzie. W ciągu ostatnich dziesięciu lat różnice w wynagrodzeniach zmniejszyły się tylko nieznacznie.

Zakaz tajemnicy wynagrodzenia

Zgodnie z nowymi przepisami pracownicy oraz ich przedstawiciele będą mogli żądać przejrzystych i pełnych informacji o indywidualnym i średnim poziomie wynagrodzenia w podziale na płeć pracowników. Zakazana zostanie tajemnica wynagrodzenia. Pracodawca nie będzie mógł umownie zobowiązać pracownika, aby nie zdradzał wysokości wynagrodzenia. Nie będzie mógł mu też ograniczać dostępu do informacji o poziomie wynagrodzeń pracowników tej samej lub innych kategorii.

Przeniesienie ciężaru dowodu

W kwestii wynagrodzeń ciężar dowodu przejdzie z pracownika na pracodawcę. Jeżeli pracownik uzna, że pracodawca nie zastosował wobec niego zasady równego wynagrodzenia, i skieruje sprawę do sądu, to – zgodnie z przepisami krajowymi – właśnie prawodawca będzie musiał udowodnić, że nie doszło do dyskryminacji.

Zatwierdzenie porozumienia

Rada UE będzie musiała zatwierdzić porozumienie zanim jego tekst zostanie podpisany i opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Nowe przepisy wejdą w życie 20 dni po ich publikacji.

Źródło: www.europarl.europa.eu