Wyrok SN z dnia 26 października 2022 r., sygn. II PSKP 11/22

W świetle art. 22 § 1 k.p., praca pracownika w ramach stosunku pracy odbywa się pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie przezeń wyznaczonym. Zatem to nie pracownik, lecz pracodawca jest organizatorem jego pracy. Elementami tej organizacji są zaś wyznaczone miejsce i czas pracy oraz wskazówki pracodawcy odnośnie do sposobu wykonywania obowiązków pracowniczych. Nawet w przypadku zadaniowego czasu pracy z art. 140 k.p., pracownik wprawdzie ma pewną samodzielność w dysponowaniu czasem koniecznym do wykonywania umówionej pracy, ale i w tym systemie ostatecznie organizatorem procesu pracy jest pracodawca, gdyż to na nim spoczywa obowiązek takiego wyznaczenia zadań pracownika, aby ten zasadniczo mógł je realizować w podstawowych dobowych i średniotygodniowych normach czasu pracy, o jakich mowa w art. 129 k.p.

Sąd Najwyższy w składzie: 

SSN Halina Kiryło (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Maciej Pacuda 

‎SSN Romualda Spyt 

w sprawie z powództwa S. K. ‎przeciwko Wojewódzkiemu Ośrodkowi Ruchu Drogowego w Z. ‎o zapłatę, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 26 października 2022 r., ‎skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze ‎z dnia 23 listopada 2020 r., sygn. akt IV Pa 53/20, 

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Zielonej Górze do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. 

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w Zielonej Górze wyrokiem z dnia 11 marca 2020 r. oddalił powództwo S. K. o zasądzenie od pozwanego Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Z. kwoty 49.461,48 zł tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych wraz z ustawowymi odsetkami.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód S. K. ostatnio był zatrudniony w pozwanym Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Z. (dalej jako: „WORD”), jako instruktor techniki jazdy, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, od 1 stycznia 2012 r. do 8 lutego 2019 r., w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosunek pracy rozwiązano na mocy porozumienia stron. Powód miał pracować w godzinach 7.00-15.00. Miejscem wykonywania pracy był początkowo teren województwa. Na Zarządzie w związku z ustawami: Kodeks Cywilny (Dz.U. z 2022 poz. 1360 tj.), Kodeks Karny (Dz.U. z 2022 poz. 1138 tj.), Ustawa Prawo Budowlane ( Dz. U. z 2021 poz. 2351 tj.) oraz Ustawa o Własności Lokali ( Dz.U. z 2021 poz. 1048 tj.) spoczywa obowiązek dbałości o nieruchomość, którą zarządza, tak więc usunięcie grzyba i pleśni ze ściany nośnej (zaniedbanej w poprzednich latach) jest naszym obowiązkiem. Żeby zlecić komuś to zadanie musimy najpierw opróżnić pomieszczenie i zapewnić swobodny dostęp do ściany. Obowiązkiem jest także zastosowanie się do zaleceń z protokołów pokontrolnych sporządzanych po przeglądach budowlanych. Chciałybyśmy także podkreślić, że wszelkie zawierane umowy i i WORD w Z., docelowo zaś będący w budowie Ośrodek Doskonalenia Techniki Jazdy w T. (dalej jako: „ODTJ”) i teren województwa […]. Siedzibę określono jako Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Z.. Kiedy już oddano do użytku ODTJ, w zakresie płacowym nie zmodyfikowano umówionego wynagrodzenia zasadniczego, chociaż powodowi wzrosły koszty dotarcia do miejsca pracy. Powód wraz z kierownikiem ODTJ - T. R. zaczęli wówczas korzystać z dojazdów samochodem w taborze WORD. Pracodawca w piśmie z 2 stycznia 2012 r. określił obowiązującą dobową i tygodniową normę czasu pracy, wskazując na art. 129 § 1 k.p. i okres rozliczeniowy wynoszący 4 miesiące, z adnotacją „praca zgodnie z harmonogramem czasu pracy sporządzanym przez Kierownika Wydziału Szkolenia”. S. K. na ogół przyjeżdżał do siedziby WORD przy ul. […] w Z. o godzinie 6.00 i podpisywał tam listę obecności. Następnie pobierał dokumenty i kluczyki do samochodu, którym wraz ze S. N. udawał się do ODTJ w T.. Droga do T. trwała około 50 minut. Kierował pojazdem na zmianę ze S. N.. Wieźli też do ODTJ dokumentację – do wypełnienia czyste wzorce kart dotyczących poszczególnych kursantów. Raz w miesiącu przewożono środki czystości, kawę, cukier i inne rzeczy na wyposażenie ODTJ T.. Po zakończeniu pracy, o godzinie 15.00, wyruszali do Z., gdzie około godziny 16.00 zdawali w siedzibie WORD pojazd i kluczyki oraz dokumenty (wypełnione karty związane z poszczególnymi kursantami). Czasem kursy trwały do późniejszych godzin, czasem kończyły się szybciej. Powód, po wyznaczeniu mu kursów do ODTJ w T., rozmawiał z K. S. i dyrektorem I. P. na temat podwyżki wynagrodzenia z uwagi na wysokie koszty dojazdu własnym samochodem do T.. Nie otrzymał podwyżki płacy zasadniczej. Nie zawarto też ustnego lub pisemnego porozumienia, że dojazdy do T. samochodem służbowym będą rekompensować powodowi pracę w tym mieście. Paliwo do samochodów, którymi S. K. poruszał się na drodze Z.- T., było tankowane na WZ na stacji […] w Ż.. Koszty tankowania ponosił WORD.