Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2022 r., sygn. I NSNc 533/21

Z art. 76 Konstytucji RP wynika nakaz szerokiej interpretacji pojęcia konsumenta, które obejmuje także akcjonariusza, inwestora giełdowego czy ogólnie przedsiębiorcę, o ile dokonywana przez niego czynność prawna nie jest związana bezpośrednio z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Zakres ochrony konsumentów wynikający z art. 76 Konstytucji RP jest szerszy od zakresu podmiotowego pojęcia konsumenta z  art.  22¹ k.c. Innymi słowy, jeżeli dany podmiot jest osobą fizyczną, który wszedł w stosunek prawny z przedsiębiorcą w drodze czynności prawnej, a dokonywana przez niego czynność nie jest związana bezpośrednio z działalnością gospodarczą, to musi on zostać uznany za konsumenta. Wszelkie okoliczności pozaustawowe – jak specyfika danego stosunku prawnego, osobista wiedza i doświadczenie zawodowe z  dziedziny objętej umową, czy nawet wykonywanie uprawnień majątkowych i  korporacyjnych wynikających z posiadania akcji – są irrelewantne dla ustalenia statusu konsumenta.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Leszek Bosek (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Maria Szczepaniec

Agata Pawlak (ławnik Sądu Najwyższego)

w sprawie z powództwa R. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko S. K. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 27 kwietnia 2022 r. skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy w B. z 19 października 2016 r., sygn. akt I Nc (…):

1. uchyla zaskarżony nakaz zapłaty w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w B. do ponownego rozpoznania;

2. znosi wzajemnie koszty postępowania ze skargi nadzwyczajnej.

Uzasadnienie

Pozwem z 21 września 2016 r. R. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna o nazwie z siedzibą w  W., wniosła do Sądu Rejonowego w B. o nakazanie S. K. zapłaty kwoty 11 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty, na podstawie weksla in blanco. W uzasadnieniu podała, że pozwany z tytułu kar umownych powinien jej zapłacić kwotę 24 000 zł, ale w niniejszym postępowaniu dochodzi kwoty 11 000 zł, zachowując sobie prawo do dochodzenia w przyszłości pozostałej części. Wyjaśniła również, że właściwość sądu wynika z art. 37 k.p.c. W ocenie spółki S. K. nie wywiązał się z postanowień umowy opcji nabycia akcji, na mocy której pozwany zobowiązał się do zbycia na rzecz powódki wszystkich przysługujących mu nieodpłatnie od Skarbu Państwa przyszłych akcji zwykłych K. S.A. z siedzibą w K. wraz ze związanymi z akcjami prawami. Pozwany nie  figuruje w ewidencji osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji K. S.A., a więc jego zapewnienie o posiadaniu tego uprawnienia było nieprawdziwe. Spółka natomiast wypłaciła pozwanemu kwotę 800 zł tytułem „Ceny Akcji” (zapłata pełnej przyszłej ceny nabycia akcji). Na wypadek niewykonania umowy, spółka zastrzegła sobie prawo do żądania kary umownej w wysokości równej trzydziestokrotności „Ceny Akcji”. Zabezpieczeniem umowy był weksel in blanco podpisany przez S. K., wypełniony zgodnie z porozumieniem wekslowym na kwotę 24 000 zł, odpowiadającą zastrzeżonej karze umownej.