DGP: To fiskus jest od walki z nadużyciami – nie podatnicy. Taki sygnał dają sądy

Sądy coraz częściej stają po stronie wplątanych w karuzelę przez oszustów. Ostatnio prezent zrobił im Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. W tym i zeszłym roku zapadło kilka ważnych wyroków dotyczących należytej staranności. Stały się one wyznacznikami przede wszystkim dla podatników, ale również organów i sądów. Niestety w sądach wciąż zapadają wyroki, z których wynika, że kto w ogóle nie sprawdził dostawcy lub ograniczył weryfikację do niezbędnego minimum, ten nie ma co liczyć na bonus wynikający z dobrej wiary. Dzięki niej zwiększyła się świadomość podatników, którzy wprowadzili procedury mające zapobiegać uwikłaniu w oszustwa VAT. Jednak nie wpłynęła ona na orzecznictwo sądów.

Nagminne w ostatnich latach stało się kwestionowanie prawa do odliczenia VAT z tytułu nabycia towarów od nieuczciwych kontrahentów. Ogromna liczba tego typu spraw toczy się przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi. I przez wiele lat przeważało orzecznictwo niekorzystne dla podatników i trudno im było udowodnić dochowanie należytej staranności przed sądem. Aż wreszcie nastąpił przełom i sądy coraz częściej stają po stronie oszukanych. Świadczy o tym chociażby wyrok NSA z 19 czerwca 2019 r. (sygn. akt I FSK 636/17) i najnowszy wyrok WSA w Łodzi z 25 czerwca 2019 r. (sygn. akt I SA/Łd 218/19). Przy czym w tym drugim znajdują się szczególnie cenne wskazówki i można z niego wyciągnąć wniosek, że walka z wyłudzeniami w VAT jest zadaniem organów podatkowych i to na nich spoczywa główna odpowiedzialność dotycząca ochrony interesów fiskalnych Skarbu Państwa. Sąd podkreślił bowiem, że organ podatkowy musi wykazać, na podstawie jakich obiektywnych przesłanek podatnik powinien był podejrzewać, że jego kontrahenci dopuścili się przestępstwa. A zwłaszcza wyjaśnić, na czym polegał mechanizm oszustwa, jakie korzyści majątkowe uzyskano oraz jakim konkretnie obowiązkom uchybił kontrahent. Podatnikom dobrych argumentów w sporach o należytą staranność dostarczył także wyrok WSA we Wrocławiu z 10 lipca 2018 r. (sygn. akt I SA/Wr 256/18). Jak wskazują eksperci jest w nim bardzo dobrze przygotowane merytoryczne uzasadnienie.